Tüzük
Madde 1.1 – Partinin adı, TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK PARTİSİ, kısa adı TÖP, Genel Merkezi Ankara’da, Ihlamur Caddesi 6/63 Kızılay Çankaya adresinde yer alır.
Partinin Amblemi sarı zemin üzerinde siyah kuşak, kızıl yıldız ve TÖP yazılarından ibarettir.
PARTİNİN TANIMI
Madde 1.2- Toplumsal Özgürlük Partisi, işçi sınıfının sermayenin sömürü ve baskısına karşı mücadelesindeki siyasal iradesidir.
Toplumsal Özgürlük Partisi var olan bütün sömürü ve egemenlik yapılarını ortadan kaldırıp demokratik bir halk iktidarı kurmak üzere işçi sınıfının anti-kapitalist toplumsal güçlerin ve devrimci demokratların demokratik bir halk iktidarı kurmak için ortaklaştığı bir siyasal örgütlenmedir.
Toplumsal Özgürlük Partisi, kendisini sermayenin egemenliğine karşı mücadele eden dünya çapındaki komünist ve devrimci hareketlerin ayrılmaz bir parçası ve yerel bölüğü olarak görmektedir.
PARTİNİN HEDEFLERİ
Madde 1.3- Toplumsal Özgürlük Partisi,
a) Sermayenin egemenlik sistemi kapitalizmi tasfiye ederek sosyalist bir düzen kurmayı,
b) Sermayenin ülkemizdeki despotik siyasal düzenine karşı halkın tepkisini ve özgürlük arayışını, işçi sınıfının öncülüğünde sömürü ve baskıya son verilecek sosyalist düzene doğru yürüyüşün bir adımı olan halkın bütün güçlerinin ihtiyaçlarının ortaklaştığı halkçı bir demokratik cumhuriyeti inşa etmeyi,
c) Kapitalizmin kendisiyle beraber insanlığı da çürümeye ve yok oluşa götürmesine karşı oluşan anti-kapitalist toplumsal hareketlerin içinde olmayı,
d) Anti kapitalist hareketleri bizzat örgütleyip öncüsü olmayı,
e) İşçi sınıfının tarihsel kurtuluş hareketiyle anti-kapitalist hareketleri ortaklaştırmayı hedefler.
Partinin Amblemi sarı zemin üzerinde siyah kuşak, kızıl yıldız ve TÖP yazılarından ibarettir.
PARTİNİN TANIMI
Madde 1.2- Toplumsal Özgürlük Partisi, işçi sınıfının sermayenin sömürü ve baskısına karşı mücadelesindeki siyasal iradesidir.
Toplumsal Özgürlük Partisi var olan bütün sömürü ve egemenlik yapılarını ortadan kaldırıp demokratik bir halk iktidarı kurmak üzere işçi sınıfının anti-kapitalist toplumsal güçlerin ve devrimci demokratların demokratik bir halk iktidarı kurmak için ortaklaştığı bir siyasal örgütlenmedir.
Toplumsal Özgürlük Partisi, kendisini sermayenin egemenliğine karşı mücadele eden dünya çapındaki komünist ve devrimci hareketlerin ayrılmaz bir parçası ve yerel bölüğü olarak görmektedir.
PARTİNİN HEDEFLERİ
Madde 1.3- Toplumsal Özgürlük Partisi,
a) Sermayenin egemenlik sistemi kapitalizmi tasfiye ederek sosyalist bir düzen kurmayı,
b) Sermayenin ülkemizdeki despotik siyasal düzenine karşı halkın tepkisini ve özgürlük arayışını, işçi sınıfının öncülüğünde sömürü ve baskıya son verilecek sosyalist düzene doğru yürüyüşün bir adımı olan halkın bütün güçlerinin ihtiyaçlarının ortaklaştığı halkçı bir demokratik cumhuriyeti inşa etmeyi,
c) Kapitalizmin kendisiyle beraber insanlığı da çürümeye ve yok oluşa götürmesine karşı oluşan anti-kapitalist toplumsal hareketlerin içinde olmayı,
d) Anti kapitalist hareketleri bizzat örgütleyip öncüsü olmayı,
e) İşçi sınıfının tarihsel kurtuluş hareketiyle anti-kapitalist hareketleri ortaklaştırmayı hedefler.
Madde 2.1: Parti üyesi
Parti’nin programını ve tüzüğünü, bir parti örgütünün herhangi bir biriminde veya o örgütün Meclisi’nde çalışmayı ve parti görevlerini düzenli olarak yerine getirmeyi, aidatını düzenli olarak ödemeyi kabul eden herkes partiye üye olabilir.
Madde 2.2: Üyelik Başvurusu
Partiye üyelik başvurusu, kişinin oturduğu veya çalıştığı ilçenin parti örgütüne yapılır. Üyelik başvurusu, başvuranın kimlik belgesine göre 3 nüsha olarak doldurularak üyelik fişini imzalaması ile yapılır. Başvurana alındı belgesi verilir. Başvuranın bulunduğu yerde ilçe örgütü kurulmamışsa, üyelik başvurusu il örgütüne; il örgütü de kurulmamışsa genel merkeze yapılır.
Partiye üyelik başvuruları parti panosunda ilan edilir. Üyelik başvuruları 30 gün içinde olumlu ya da olumsuz karara bağlanır. Bu süre içinde karar alınmadığı takdirde üyelik, başvuru tarihinden itibaren kabul edilmiş sayılır.
Üyeliğe ilişkin ret kararları bir yazı ile başvuran kişiye bildirilir. Üyelik başvurusu ilçe yönetim kurullarınca reddedilenler, 10 gün içinde İl Yönetim Kurulu’na, il örgütü kurulmamış yerlerde Merkez Yürütme Kurulu’na (MYK) itiraz edebilirler. İtiraz üzerine verilen karara karşı, 10 gün içinde İl Yönetim Kurulu kararları için Merkez Yürütme Kurulu’na, Merkez Yürütme Kurulu kararları için de Parti Meclisi’ne başvurulabilir. Bu kurulun kararı kesindir.
Üyeliğe kabul edilen kişinin, üye kayıt fişinin bir nüshası il örgütüne, diğer nüshası da genel merkeze gönderilir.
Cezaevlerinden ya da yurtdışından yapılacak başvurular, başvuru sahibinin yakın bağlarının devam ettiği ilçe veya il örgütüne, yoksa doğrudan merkeze yapılır.
Madde 3.1- Yer değiştirme
Parti üyesi, oturduğu ya da çalıştığı yeri değiştirirken, en son bağlı bulunduğu parti örgütüne nakil talebini bildirir. İlgili örgütün yönetici organı bu talebi değerlendirerek Parti Meclisi’ne bildirir. Üye, talebinin yanıtını en son bağlı bulunduğu parti örgütünden öğrenerek yeni örgütüyle bağlantı kurar.
Madde 3.2- Üyelikten çıkarma
Partiye başvuran üye, başvuru formunda yanlış veya gerçek dışı beyanda bulunmuşsa ya da üyeliğe başvuru sırasında yasaların ve Tüzük ’ün gerekli kıldığı niteliklere sahip değilse üyelikten çıkarılması için ilçe ya da il örgütleri yazılı olarak durumu Parti Meclisi’ne bildirir. Bunun dışındaki üyelikten çıkarma başlıkları Disiplin maddelerinin konusudur.
Madde 3.3- Üyelikten ayrılma
Parti üyeliğinden ayrılmak isteyen üye, talebini yazılı olarak ve gerekçeleriyle birlikte bağlı bulunduğu organa bildirir. Üyelikten ayrılma Parti Meclisi’nin bilgisi dahilinde ve ilgili üyeye doğrudan bildirilerek uygulamaya konur. Ayrılma talebinde bulunan kişinin üyelik sorumlulukları, kendisinde bulunan parti evrak ve mallarını ve çalışma yaptığı alanla ilgili tüm bilgi ve belgeleri partiye aktardığında sona erer.
Parti’nin programını ve tüzüğünü, bir parti örgütünün herhangi bir biriminde veya o örgütün Meclisi’nde çalışmayı ve parti görevlerini düzenli olarak yerine getirmeyi, aidatını düzenli olarak ödemeyi kabul eden herkes partiye üye olabilir.
Madde 2.2: Üyelik Başvurusu
Partiye üyelik başvurusu, kişinin oturduğu veya çalıştığı ilçenin parti örgütüne yapılır. Üyelik başvurusu, başvuranın kimlik belgesine göre 3 nüsha olarak doldurularak üyelik fişini imzalaması ile yapılır. Başvurana alındı belgesi verilir. Başvuranın bulunduğu yerde ilçe örgütü kurulmamışsa, üyelik başvurusu il örgütüne; il örgütü de kurulmamışsa genel merkeze yapılır.
Partiye üyelik başvuruları parti panosunda ilan edilir. Üyelik başvuruları 30 gün içinde olumlu ya da olumsuz karara bağlanır. Bu süre içinde karar alınmadığı takdirde üyelik, başvuru tarihinden itibaren kabul edilmiş sayılır.
Üyeliğe ilişkin ret kararları bir yazı ile başvuran kişiye bildirilir. Üyelik başvurusu ilçe yönetim kurullarınca reddedilenler, 10 gün içinde İl Yönetim Kurulu’na, il örgütü kurulmamış yerlerde Merkez Yürütme Kurulu’na (MYK) itiraz edebilirler. İtiraz üzerine verilen karara karşı, 10 gün içinde İl Yönetim Kurulu kararları için Merkez Yürütme Kurulu’na, Merkez Yürütme Kurulu kararları için de Parti Meclisi’ne başvurulabilir. Bu kurulun kararı kesindir.
Üyeliğe kabul edilen kişinin, üye kayıt fişinin bir nüshası il örgütüne, diğer nüshası da genel merkeze gönderilir.
Cezaevlerinden ya da yurtdışından yapılacak başvurular, başvuru sahibinin yakın bağlarının devam ettiği ilçe veya il örgütüne, yoksa doğrudan merkeze yapılır.
Madde 3.1- Yer değiştirme
Parti üyesi, oturduğu ya da çalıştığı yeri değiştirirken, en son bağlı bulunduğu parti örgütüne nakil talebini bildirir. İlgili örgütün yönetici organı bu talebi değerlendirerek Parti Meclisi’ne bildirir. Üye, talebinin yanıtını en son bağlı bulunduğu parti örgütünden öğrenerek yeni örgütüyle bağlantı kurar.
Madde 3.2- Üyelikten çıkarma
Partiye başvuran üye, başvuru formunda yanlış veya gerçek dışı beyanda bulunmuşsa ya da üyeliğe başvuru sırasında yasaların ve Tüzük ’ün gerekli kıldığı niteliklere sahip değilse üyelikten çıkarılması için ilçe ya da il örgütleri yazılı olarak durumu Parti Meclisi’ne bildirir. Bunun dışındaki üyelikten çıkarma başlıkları Disiplin maddelerinin konusudur.
Madde 3.3- Üyelikten ayrılma
Parti üyeliğinden ayrılmak isteyen üye, talebini yazılı olarak ve gerekçeleriyle birlikte bağlı bulunduğu organa bildirir. Üyelikten ayrılma Parti Meclisi’nin bilgisi dahilinde ve ilgili üyeye doğrudan bildirilerek uygulamaya konur. Ayrılma talebinde bulunan kişinin üyelik sorumlulukları, kendisinde bulunan parti evrak ve mallarını ve çalışma yaptığı alanla ilgili tüm bilgi ve belgeleri partiye aktardığında sona erer.
Madde 4.1: Parti Kurullarının Tanımı
Örgüt yapısı şu kurullardan oluşur:
A) Merkez Karar ve Yürütme Organları
a) Büyük Kongre
b) Parti Meclisi
c) Genel Başkan
d) Merkez Yürütme Kurulu
e) Merkez Disiplin Kurulu
B) Merkez Danışma Organları
a) Parti Danışma Meclisi
b) Parti Danışma Konferansı
C) Yerel Karar ve Yürütme Organları
a) İl Kongresi, İl Başkanı, Yönetim Kurulu/İl Meclisi, Disiplin Kurulu
b) İlçe Kongresi, İlçe Başkanı, Yönetim Kurulu, Belde Örgütü
D) Yerel Danışma Organları
a) İl, ilçe ve Yerel Örgütlerin Tüm Üyeler Meclisi
b) İl ve İlçe Danışma Meclisi
c) İl ve ilçe Danışma Konferansı
d) İl ve İlçe Parti Örgüt Toplantısı
e) İl ve İlçe üyeleri ile Partisiz Yurttaşlar Toplantısı
f) Yerleşim ve çalışma birimleri
E) Parti Grupları
a) TBMM Parti Grubu
b) İl Genel Meclisi Parti Grubu
c) Belediye Meclisi Parti Grubu
f) Kadın Meclisleri
g) Tüzük ve yönetmeliklere göre kurulmuş diğer parti komisyon, büro, danışma ve çalışma gruplarından oluşur.
Madde 4.2: Büyük Kongre
Büyük Kongre, partinin en yüksek organıdır. Seçilmiş ve doğal delegelerden oluşur.
a) Seçilmiş Delegeler
İki Büyük Kongre arasında yapılmış son İl Kongrelerince seçilir. Seçilecek delege sayısı o ilde seçilecek milletvekili sayısının en fazla iki katı kadardır. Üye sayısı üzerinden; her 10 üye için 1 delege seçilmek koşuluyla delege sayısı belirlenir.
İl sınırları içerisindeki toplam parti üye sayısı 600’den fazla değilse, İl Kongresi tüm il örgütü üyelerinin katılımı ile toplanarak Büyük Kongre delegelerini seçer.
İlçe örgütü bulunup, henüz il merkezi açılmamış illerde, Büyük Kongre’ye gidecek il delegelerini ilçeler seçer.
b) Doğal Delegeler
Genel Başkan, Parti Meclisi, Merkez Disiplin Kurulu üyeleri, partili bakan, milletvekilleri ve kurucular, doğal delegeleri oluştururlar. Kurucu doğal delegelerin sayısı seçilmiş delege sayısının yüzde birinden fazla olamaz. Fazla olması halinde her Büyük Kongre’de bir sonraki Büyük Kongre için, divan tarafından yapılacak ad çekme ile kurucu doğal delegeler saptanır. Büyük Kongre’nin doğal delegeleri ayrıca İl Kongrelerinde delege seçilemezler.
c) Toplanması
Büyük Kongre olağan olarak iki yılda bir toplanır, ancak Parti Meclisi (PM) veya Büyük Kongre kararı ile bu süre bir yılı geçmemek üzere uzatılabilir. Toplantının yer, gün ve gündemi PM tarafından kararlaştırılıp en az bir ay önce örgüte bildirilir. PM’nin çalışma raporu, PM, Genel Başkan veya yeter sayıda delege tarafından hazırlanmış karar tasarıları delegelere Büyük Kongreden 45 gün önce gönderilir. Kurulacak komisyonlarda görev almak isteyenlerin adlarının bildirilmesi istenir.
Büyük Kongre’nin toplantı yeter sayısı Büyük Kongre delegelerinin salt çoğunluğudur. İlk toplantıda çoğunluk sağlanmaz ise, Büyük Kongre nisapsız olarak çağrılan gündemle, belirtilen yer, tarih ve saatte toplanır. Büyük Kongre için gazete ilanı verilmez.
d) Olağanüstü Toplanma
Büyük Kongre Genel Başkan veya PM’nin gerekli görmesi ya da Büyük Kongre delegelerinin en az 1/10’unun imzası ile olağanüstü toplantıya çağrılabilir. Olağanüstü Büyük Kongre çağrılı olduğu gündemi ile bağlıdır. Olağanüstü Büyük Kongre isteminin, usulüne uygun biçimde ilgili yönetim birimine ulaştırılmasından başlayarak en geç 45 gün içerisinde yapılır. Kongrenin yeri, gündemi ve varsa diğer Kongre belgeleri en az 15 gün önceden delegelere gönderilir.
e) Görüşmeler
Büyük Kongre’de gündem konuları sıra ile ele alınır. Söz isteyenlere sıra ile söz verilir. Konu ile ilgili söz süreleri görüşmeye başlamadan önce saptanır. Çalışma raporu üzerinde 5, öteki konularda 3 delege konuşmadan yeterlilik önergesi oylanamaz. Karar yeter sayısı Tüzük ve Program için hazır bulunan delegelerin 2/3’ü, diğer konular için salt çoğunluktur. Gündeme Kongre delegelerinin 1/20’sinin yazılı istemi ile gündem maddesi eklenebilir.
Parti Programı ve Tüzüğü’nde değişiklik ile parti politikaları konusundaki önerge ve karar tasarıları delegelerin 1/50’sinin imzası ile verilir. Bu önergelerin üzerinde doğrudan görüşme açılır. Ancak bu hüküm, usule ilişkin sözlü ve oya sunulmayacak taleplerin divan tarafından değerlendirilmesini engellemez.
Madde 4.3- Büyük Kongre’nin Görev ve Yetkileri
Büyük Kongre’nin görev ve yetkileri şunlardır:
a) Gündemindeki maddeleri görüşüp karara bağlamak,
b) PM’nin yurt ve dünya olaylarını, parti çalışmalarını değerlendiren raporunu tartışmak, gelecek dönem için önerileri karara bağlamak,
c) Hesapları incelemek, PM’nin aklanması, kesin hesap, bilanço ve bütçe tasarısının onaylanması konusunda karar vermek,
d) Tüzük ve Program doğrultusunda, yurt ve dünya olaylarını, parti sorunlarını incelemek, değerlendirmek, gerekirse kararlar almak,
e) Genel Başkan, PM, Merkez Disiplin Kurulu asil ve yedek üyelerini seçmek,
f) Parti’nin amacı doğrultusunda gerektiğinde Tüzük ve Program’da değişiklik yapmak,
g) Parti’nin kapanmasına ya da bir başka parti ile birleşmesine, böyle durumlarda malların tasfiye ve intikal biçimlerine karar vermek,
h) PM’ye taşınır ve taşınmaz mal alım ve satımı için yetki vermek,
i) PM’ye uluslararası örgütlere katılma yetkisi vermek,
j) Yasaların izin verdiği diğer yetkileri kullanmak.
Büyük Kongre’yi Genel Başkan veya (Eş Başkan ya da) MYK’dan görevlendirilen biri, bu organların boşalması durumunda ise PM’den bir üye açar. Büyük Kongre Divanı bir başkan, iki başkan yardımcısı ve gereği kadar yazmandan oluşur. Büyük Kongre Divanı açık oy ile seçilir.
Büyük Kongre Divanı, Kongre çalışmalarını genel hukuk kuralları, Siyasi Partiler Yasası, Parti Tüzüğü ve parti içi demokrasi ilkelerine uygun yürütülmesi ile yükümlüdür. Divan, Büyük Kongre çalışmalarının yürütülmesinde Yasa, Tüzük ve Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla takdir yetkisini kullanabilir, çalışmalara ara verebilir, toplantı mekanının düzeni ile ilgili karar alabilir.
Büyük Kongre, Disiplin Kurulu’nca verilen cezaları affetme yetkisine sahiptir.
Madde 4.4: Parti Meclisi
A) Seçimi ve Oluşumu:
PM, Genel Başkan (ve Eş Başkan) hariç 40 kişiden oluşur. 10 ya da 15 yedek üye seçilir. Yedek üyeler ayrıca seçilmezler. Sıralamada asıl listeye giremeyenler aldıkları oya göre yedek üye olarak belirlenir. Parti üyesi milletvekilleri PM’nin doğal üyesidir.
En az 2 ayda bir toplanan PM’nin başkanı Genel Başkandır. İlk toplantısını Büyük Kongre’nin bitiminden sonra en geç 15 gün içinde yapar. Gündem, 10 gün önce, eğer görüşülecek yazılar varsa, yazılarla birlikte üyelerin görüşleri alınmak üzere parti örgütlerine ulaştırılır.
Toplantıyı Genel Başkan ya da yardımcı olacak görevlilerden biri yönetir. PM’de boşalma olursa, ilgili yönetmelikteki esaslara uygun olarak yedek üyeler göreve çağrılır. Olağan toplantılara 1 yıl içinde 2 kez mazeret bildirmeden, 4 kez de mazeretli ya da mazeretsiz katılmayanların üyeliği kendiliğinden sona erer. PM bunu karar altına alır.
B) Görev ve Yetkileri
a) Büyük Kongre’den sonra en yetkili organdır.
b) İki Büyük Kongre arasında Parti’yi yönetir.
c) MYK’yı seçer.
d) Parti işlerini düzenleyen yönetmelikler yapar.
e) Genel Merkezde görevlendirilecek kadrolu elemanların sayısını ve görevlerini saptar.
f) Büyük Kongre’yi toplantıya çağırır, gündemi hazırlar.
g) Büyük Kongre’ye yurt ve dünya olayları ve parti çalışmaları hakkında rapor, kesin hesap, bilanço ve bütçe tasarısı sunar.
h) Büyük Kongre’nin toplanmadığı durumlarda, parti hukuki varlığına son verilmesi, Tüzük ve Program’ın değiştirilmesi dışında bütün konularda karar alabilir.
ı) Olağanüstü toplantılarını, Genel Başkan’ın MYK’nın ya da kurul üyelerinden 1/5’inin yazılı istemi ile yapar.
i) Kurulun gündem önerisi MYK tarafından hazırlanır. MYK, PM gündemine ilişkin önerilerini PM üyeleri ile PM’ce oluşturulmuş danışma kurulları, çalışma grupları, uzmanlık organları ve komisyonların önerilerini alarak yapar. Ayrıca en az 1/10 kurul üyesinin istemiyle gündeme yeni maddeler eklenir.
j) Seçimlere katılıp katılmama ve parti adaylarının belirlenmesi konusunda SPY’nin 37. maddesindeki gerekleri yerine getirir.
k) Parti’de ihtiyaç duyulan konularda partili ve partisiz kişilerin katıldığı danışma kurullarını oluşturur.
l) Yurtdışındaki yurttaşlarımızla ilgili üyelik işlerini düzenler.
m) PM, ihtiyaç duyduğu kalıcı veya geçici danışma kurulları, çalışma grupları, uzmanlık organları ve/veya komisyonları kurar. Kurmak istediği bu organları belirler ve bir sonraki PM’de bu organlarda çalışacak üyeleri onaylar. PM, PM dahil il ve ilçe düzeyinde kurulacak bu organların işlevlerini tarif eden ve çalışmalarını düzenleyen bir yönetmelik yapar.
n) Hükümet kurmaya, tüm üyelerin görüşünü alarak hükümete katılmaya, hükümetten çekilmeye karar verir. Bu kararların alınmasında partinin TBMM’de bulunan üyeleri de toplantıya katılır.
o) Taşınır ve taşınmaz mal alım ve satımına karar verir.
p) Uluslararası örgütlere üye olma ve ayrılma kararını verir.
PM kararları üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Alınan kararların daha geniş bir mutabakat amacı ile gözden geçirilmesi için üye tam sayısının 1/5’inin başvurusu yeterlidir.
Madde 4.5: Genel Başkan
a) Seçimi
Genel Başkan Büyük Kongre’de gizli oy ve delege tam sayısının salt çoğunluğu ile seçilir. İlk iki oylamada sonuç alınmaz ise ilk iki oylamada en çok oyu alan iki adayın kaldığı 3’üncü bir oylama yapılır. Bu oylamada en çok oyu alan aday seçilir. Genel Başkanlığın boşalması durumunda PM’nin Büyük Kongre tarafından seçilmiş üyeleri arasından belirlenen bir kişi Genel Başkanlığa vekalet eder. 45 gün içerisinde seçim için Büyük Kongre’yi olağanüstü toplantıya çağırır.
b) Görev ve Yetkileri
Genel Başkan Tüzük, Program, Büyük Kongre, PM kararları ve Danışma Meclisi tavsiye kararları doğrultusunda parti çalışmalarını yürütür. Yetkili kurullarca verilen kararların uygulanmasını sağlar. PM, MYK ve Meclis Grubu toplantılarına başkanlık eder.
Genel başkan partiyi temsil eder ve sözcü konumundadır. Parti adına, görüşmeler yapmakla, ilişki kurmakla ve açıklamalar yapmakla görevli ve yetkilidir.
Genel Başkan, Siyasi Partiler Kanunu’nda belirtilen yetki ve sorumluluklara sahiptir.
Madde 4.6- Merkez Yürütme Kurulu (MYK)
a) Seçimi
MYK, PM üyeleri arasından seçilir. MYK, Genel Başkan hariç 10 kişiden oluşur.
Genel Başkan MYK’nın üyesi ve başkanıdır. PM, MYK çalışmalarına yardımcı olmak üzere PM fahri danışmanları içinden MYK üye sayısının 1/2’sini geçmemek üzere fahri danışmanlar görevlendirir. Parti üyesi milletvekilleri MYK’nın doğal üyesidir.
b) Görev ve Yetkileri
İki PM toplantısı arasında, PM kararları doğrultusunda PM adına tüm politik çalışmaları düzenler ve yürütür.
PM tarafından seçilmesinden en geç 15 gün sonra toplanır.
Olağan olarak iki haftada bir toplanır.
Olağanüstü toplantılar, Genel Başkan’ın veya en az iki MYK üyesinin istemi ile yapılır.
MYK’nın gündemi Genel Başkan’a (ve Eş Başkan’a) bilgi verilerek hazırlanır. En az 2 kurul üyesinin istemi ile gündeme yeni maddeler görüşmesiz olarak eklenir.
Genel Merkezde görevlendirilecek kadroları atar.
MYK, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alır. Alınan kararların daha geniş konsensus amacı ile gözden geçirilmesi için üye tam sayısının 1/5’inin başvurusu yeterlidir.
Diğer iş bölümü, çalışma esasları ve usulleri PM’ce onaylanacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Madde 4.7- İl Örgütü
İl Örgütü; il kongresi, il başkanı, il meclisi, il yönetim kurulu, il disiplin kurulu ve ilçe örgütlerinden oluşur.
Madde 4.8- İl Kongresi
İl Kongresi, seçilmiş ve doğal delegelerden oluşur.
a) Seçilmiş Delegeler
İlçe Kongrelerince seçilir. İlçe Kongrelerince seçilen en çok 600 delegeden veya il sınırları içinde toplam parti üye sayısı 600’den çok değilse, ildeki tüm parti üyelerinin katılımıyla oluşur.
b) Doğal Delegeler
İl Başkanı, İl Yönetim Kurulu ve İl Disiplin Kurulu üyeleri ile ilin partili milletvekilleri Yasa hükümleri çerçevesinde doğal delegedirler.
İl Kongresi 2 yılda bir yapılır. Ancak PM veya Büyük Kongre kararı ile İl Kongrelerinin yapılışı bir yılı aşmamak üzere uzatılabilir.
Olağan Kongreler İl Yönetim Kurulu’nca belirlenen yer, gün ve gündemle toplanır. İl Yönetim Kurulu’nun çalışma raporu, gündem ve toplantı yeri delegelere İl Kongresi’nden 1 ay önce gönderilir. Toplantı yeter sayısı delegelerin salt çoğunluğudur. İlk toplantıda çoğunluk sağlanmazsa ikinci toplantı çoğunluksuz olarak aynı gün belirtilen yer ve saatte yapılır.
Olağanüstü toplantılar İl Yönetim Kurulu kararı veya delegelerin 1/5’inin çağrısı ile toplanır. Olağanüstü toplantı, çağrıldığı gündemle sınırlıdır.
İl Kongreleri için gazete ilanı gerekmez. Gündeme Kongre delegelerinin 1/10’unun yazılı istemi ile gündem maddesi eklenebilir.
Kongre delegelerinin 1/20’si belirli bir konunun gündeme eklenmesini isteyebilir. Öneri lehte veya aleyhte yapılacak birer konuşmadan sonra oylanır. Gündeme alınması kararlaştırılan konu ilgili bölümde görüşülür.
İl Kongresi Divanı bir Başkan, iki Başkan Yardımcısı ve gereği kadar yazmandan oluşur. İl Kongre Divanı açık oy ile seçilir. Kongre Divanı kongre çalışmalarının genel hukuk kuralları, Siyasi Partiler Yasası, Parti Tüzüğü ve parti içi demokrasi ilkelerine uygun yürütülmesi ile yükümlüdür.
Divan, Kongre çalışmalarının yürütülmesinde Yasa, Tüzük ve Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla takdir yetkisini kullanabilir, Kongre çalışmalarına ara verebilir, toplantı yeri ve düzeni ile ilgili karar alabilir.
İl Kongresi;
a) Yurt, dünya ve il çevresinin sorunlarını Tüzük, Program, Büyük Kongre, PM, Parti İl ve İlçe Konferans ve İlçe Danışma Meclisleri kararları ışığında tartışıp değerlendirerek politika oluşturmak,
b) İl çapında yerel politikalar oluşturmak ve yürürlüğe koymak,
c) Büyük Kongre’ye katılacak delegeleri, İl Başkanı’nı, İl Yönetim Kurulu, İl Disiplin Kurulu üyelerini ve yedeklerini seçmek,
d) İl Yönetim Kurulu’nun çalışma raporu, mali raporu ve kesin hesap konusunda karar vermek ve aklamak,
e) Tahmini bütçeyi onaylamak, amaçlarıyla yapılır.
Madde 4.9- İl Başkanı
İl Kongresi tarafından gizli oyla, Kongre’de hazır bulunan delege tam sayısının salt çoğunluğu ile seçilir. İlk oylamada sonuç alınmazsa, ilk oylamada en çok oyu alan iki adayın katılacağı ikinci oylama sonucunda en çok oyu alan seçilir. İl Başkanlığının boşalması halinde İl Yönetim Kurulu kendi arasından bir Başkan Vekili seçer ve 45 gün içinde Olağanüstü Kongre’ye gider.
Madde 4.10- İl Yönetim Kurulu
İl Yönetim Kurulu veya İl Meclisi İl Kongresi tarafından seçilir. Üye sayısı 600′ den az olan iller İl Yönetim Kurulu, 600 ve üzeri olan iller ise İl Meclisi seçerler.
İl Yönetim Kurulu;
1) Seçim ve Oluşumu:
İl Yönetim Kurulu İl Başkanı dışında 6 üyeden oluşur. 3 de yedek üye seçilir. Yedek üyeler ayrıca seçilmezler. Asil listeye giremeyen adaylar oy sırasıyla yedek olur. İstifa ya da bir başka nedenle boşalan Yönetim Kurulu’na oy sırasıyla yedek çağrılır. İl fahri üyeleri arasından İl Yönetim Kurulu çalışmalarına yardımcı olmak üzere, İl Yönetim Kurulu üyelerinin 1/2’sini geçmemek üzere İl Konferansı tarafından fahri danışmanlar tespit edilir.
2) Görev ve yetkileri:
a) İl Yönetim Kurulu ilk toplantısında üyeleri arasından Sekreter ve Sayman seçip görev bölüşümü yapar, olağan olarak haftada bir toplanır. Toplantı gündemini Başkan ve Sekreter hazırlar. Hazır bulunan üyelerin en az 1/5’inin istemiyle gündeme yeni maddeler tartışmasız eklenir. b) İl Yönetim Kurulu kararları üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Kararlar üye tam sayısının 1/5’inin talebi ile yeniden müzakere edilebilir. Olağanüstü toplantılar İl Başkanı veya 1/5 üyenin talebi ile yapılır.
c) İl Yönetim Kurulu, ildeki parti çalışmalarını Tüzük, Program, Büyük Kongre, PM, Parti İl ve İlçe Konferans kararları ışığında değerlendirir, tam yetki ve inisiyatifle karar alıp yürütür. Bu bağlamda gerekli gördüğü yerel politikaları oluşturup uygulamaya koyar. Kongrelerin gündemini, çalışma raporu ve bütçesini hazırlar.
d) İl Yönetim Kurulu İhtiyaç duyduğu kalıcı veya geçici çalışma grupları, uzmanlık organları, büroları ve/veya komisyonları kurar. İl Yönetim Kurulu önce bu organları kurma kararı verir ve bir sonraki İl Yönetim Kurulu toplantısında üyelerini belirler. Ayrıca gerek duyulan konularda parti üyesi olan veya olmayan kişilerin katıldığı danışma kurulları oluşturur.
Madde 4.11- İl Meclisi:
Üye sayısı 600 ve üzeri olan iller aşağıda 1. fıkrada anlatılan usulle belirlenen sayıda İl Meclisi üyesi seçerler. İl Meclisi çalışmalarını kendi içinden seçeceği İl Yürütme Kurulu (İYK) ile yürütür. Ayda bir düzenli toplanır. İlk toplantısını İl Kongresi’nin bitiminden sonra en geç bir hafta içinde yapar. Gündem, 3 gün önce, eğer görüşülecek yazılar varsa, yazılarla birlikte üyelerin görüşleri alınmak üzere ilçe örgütlerine ulaştırılır. Toplantıyı İl Başkanı (veya Eş Başkan’ı) ya da İl Yürütme Kurulu’ndan biri yönetir. Olağan toplantılara 1 yıl içinde mazeretsiz olarak 2, mazeretli veya mazeretsiz olarak 4 toplantıya katılmayanların üyeliği kendiliğinden sona erer. İl Meclisi bunu karar altına alır.
1) Seçim ve Oluşumu:
600 ve üzeri üyesi bulunan illerde İl Meclisi’nin üye sayısı, il örgütüne kayıtlı her 30 üyeye bir Meclis üyesi düşecek şekilde hesaplanır ve bu sayıda Meclis üyesinden oluşturulur. Hesaplanan sayıda Meclis üyesi ve bu sayının 1/3’ü oranında yedek üye İl Konferansı’nda seçilir. Yedek üyeler ayrıca seçilmezler. Asil listeye giremeyen adaylar sırasıyla yedek olur. İstifa ya da bir başka nedenle boşalan il Meclisi üyeliklerine oy sırasıyla yedekler çağrılır. İl fahri üyeleri arasından il meclisi çalışmalarına yardımcı olmak için, sayıları İl Meclisi üye sayısının 1/2’sini geçmemek üzere İl Konferansı tarafından fahri danışmanlar tespit edilir.
2) Görev ve Yetkileri:
a) İl Kongresi’nden sonra en yetkili organdır. İldeki parti çalışmalarını Tüzük, Program, Büyük Kongre, PM, Parti İl ve İlçe Konferans kararları ışığında değerlendirir, tam yetki ve inisiyatifle karar alıp yürütür. Bu bağlamda gerekli gördüğü yerel politikaları oluşturur, uygular.
b) İki İl Kongresi arasında il örgütünü yönetir.
c) İl Yürütme Kurulu’nu seçer.
d) İl Kongresi’ni toplantıya çağırır, gündemi hazırlar.
e) İl Kongresi’ne yurt ve dünya olayları ve parti çalışmaları hakkında rapor, kesin hesap, bilanço ve bütçe tasarısı sunar.
f) Olağanüstü toplantılarını, İl Başkanı’nın (veya Eş Başkanı’nın), il Yürütme Kurulu ya da Meclisi üyelerinden 1/5’inin yazılı istemi ile yapar.
g) Meclis’in gündem önerisi İl Yürütme Kurulu tarafından hazırlanır. En az 1/10 kurul üyesinin istemi ile gündeme yeni maddeler tartışmasız olarak eklenir.
h) İl Meclisi, İhtiyaç duyduğu kalıcı veya geçici çalışma grupları, uzmanlık organları, büroları ve/veya komisyonları kurar. İl Meclisi toplantısında bu organları kurma kararı verir ve bir sonraki İl Meclisi toplantısında üyelerini belirler Ayrıca gerek duyulan konularda parti üyesi olan veya olmayan kişilerin katıldığı danışma kurulları oluşturur.
i) İl Meclisi kararları üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Alınan kararların daha geniş bir mutabakat amacı ile gözden geçirilmesi için üye tam sayısının 1/5’inin başvurusu yeterlidir.
Madde 4.12-İlçe Örgütü
İlçe örgütü, ilçe kongresi, ilçe başkanı, ilçe yönetim kurulu ve ilçe sınırları içerisindeki bütün parti örgütleri toplamından oluşur.
Madde 4.13- İlçe Kongresi
İlçe Kongresi o ilçeye bağlı bütün üyelerden oluşur. Eğer ilçe üyelerinin toplam sayısı 400’ü aşıyorsa Siyasi Partiler Yasası’nın öngördüğü yöntemler çerçevesinde çıkarılacak yönetmelikle, delege sayısı 400’ü aşamayacak biçimde seçilen ilçe delegelerinden oluşur.
İlçe Başkanı, İlçe Yönetim Kurulu üyeleri İlçe Kongresi’nin doğal delegesidir. İlçe Kongresi olağan olarak iki yılda bir toplanır. PM, Büyük Kongre kararı ile bu süre 1 yılı geçmemek üzere uzatılabilir. İlçe Yönetim Kurulu’nun saptayacağı yer, gün ve gündemle toplanır. İlçe kongreleri kendi sınırları içinde İl Kongresi’nin görev ve yetkilerine sahiptir. İlçe Yönetim Kurulu’nun çalışma raporu, gündem ve toplantı yeri delegelere İlçe Kongresi’nden 15 gün önce gönderilir. Olağanüstü toplantılar İlçe Yönetim Kurulu kararı veya delegelerin en az 1/5’inin yazılı istemiyle olur. Olağanüstü Kongre çağrıldığı gündemle sınırlıdır. İlçe Kongresi Divanı bir başkan, iki başkan yardımcısı ve gereği kadar yazmandan oluşur. Kongre Divanı açık oy ile seçilir. Kongre Divanı Kongre çalışmalarının genel hukuk kuralları, Siyasi Partiler Yasası, Parti Tüzüğü ve parti içi demokrasi ilkelerine uygun yürütülmesi ile yükümlüdür. Divan İlçe Kongre çalışmalarının yürütülmesinde Yasa, Tüzük ve Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla takdir yetkisini kullanabilir, Kongre çalışmalarına ara verebilir, toplantı yeri ve düzeni ile ilgili karar alabilir. Kongre’de yeni İlçe Başkanı, İlçe Yönetim Kurulu ve İl Kongresi’ne gidecek delegeler seçilir. İlçe Kongresi, nisaplı olarak üyelere duyurulan ve İlçe Seçim Kurulu’na bildirilen yer, gün ve gündem ile toplanır. Nisap sağlanmaz ise ertesi gün belirtilen yer, saat ve gündemle nisapsız olarak toplanır. İlçe Kongreleri için gazete ilanı gerekmez.
Madde 4.14- İlçe Başkanı ve İlçe Yönetim Kurulu
a) İlçe Başkanı, İlçe Kongresi’nde gizli oy ve Kongre’de hazır bulunan delege sayısının salt çoğunluğu ile seçilir. İlk oylamada sonuç alınamaz ise ilk oylamada en çok oyu alan iki adayın katılacağı ikinci oylamada en çok oyu alan seçilir. İlçe Yönetim Kurulu İlçe Kongresi tarafından seçilir. İlçe Yönetim Kurulu toplantısına İlçe Başkanı (ve Eş Başkanı) başkanlık yapar.
b) İlçe Yönetim Kurulu sayısı, ilçe başkanı hariç 4 kişiden oluşur. 2 de yedek üye seçilir. Yedek üyelerin seçimi ayrıca yapılmaz. Oy sıralamasına göre yedekler belirlenir. İlçe Yönetim Kurulu’na yardımcı olmak üzere, İlçe Yönetim Kurulu üyelerinin 1/2’sini geçmeyecek sayıda fahri danışman, İlçe Konferansı tarafından tespit edilir. İlçe Yönetim Kurulu’nun görev bölüşümü, toplantı gündemi ve görevleri gibi konular İl yönetim kurullarında belirtilen şekilde gerçekleştirilir. İlçe Yönetim Kurulu ilçedeki parti çalışmalarını tüzük, program, Büyük Kongre, PM, Parti İl ve İlçe Konferansları ışığında değerlendirir, tam yetki ve inisiyatifle karar alıp yürütür. Bu bağlamda yerel politikalar oluşturup uygulamaya koyar. İhtiyaç duyduğu kalıcı veya geçici çalışma grupları, uzmanlık organları, büroları ve/veya komisyonları kurar. İlçe Yönetim Kurulu toplantısında bu organları kurma kararı verir ve bir sonraki İlçe Yönetim Kurulu toplantısında üyelerini belirler. Ayrıca gerek duyulan konularda parti üyesi olan veya olmayan kişilerin katıldığı danışma kurulları oluşturur.
Madde 4.15- Yönetmelikler
a) Büyük Kongre, İl ve İlçe Kongrelerinde yapılacak seçimler ile Danışma Konferanslarının çalışma esasları,
b) Siyasi Partiler Kanunu’na ve Parti Tüzüğü’ne göre parti içinde yapılacak her kademedeki seçimlerin kural ve yöntemleri,
c) MYK’nın iş bölümü, çalışma esasları ve usulleri,
d) Partinin eylem birliği ve azınlık hakları,
e) Partinin çalışma ve yerleşim alanları ve işçi-emekçilerin çalıştıkları alanlar ile partili kadınların ve gençlerin örgütlenme biçimleri,
f) Ve ihtiyaç duyulan diğer yönetmelikler, PM tarafından hazırlanır.
Madde 4.16- Parti Danışma Konferansları
Parti Büyük Kongresi’ne, İl ve İlçe Kongrelerine siyasal kararlar ve seçimlerle ilgili tavsiyelerde bulunmak üzere toplanan merkez, il ve ilçe düzeyindeki danışma organlarıdır. Parti Danışma Konferanslarına üyeler ve fahri üyeler katılır. Parti Danışma Konferanslarının amacı parti politikalarının en geniş üye katılımıyla oluşturulması ve bir tavsiye seçim listesinin Büyük Kongre’ye, İl ve İlçe Kongrelerine sunulmasıdır. Parti danışma konferanslarına üyelerin ve fahri üyelerin hangi esaslar dahilinde katılacağı ve Parti Danışma Konferanslarının çalışma şekli 4.21 no’lu maddede belirtilen seçim yönetmeliğince saptanır. Parti Danışma Konferansları; Büyük Kongre, İl ve İlçe Kongrelerinden önce toplanır.
Madde 4.17- Meclis Grupları
a) TBMM Parti Grubu
Partili milletvekillerince oluşturulur. Büyük Kongre kararları ve Parti Programı doğrultusunda yasama çalışması yapar. Genel Başkan, Meclis üyesi ise grup başkanıdır. Görev ve yetkileri grup iç tüzüğü ile belirlenir.
b) Belediye ve İl Genel Meclisi Grupları
Belediye Meclisleri ve İl Genel Meclislerindeki partili üyeler kendi aralarında bir grup oluştururlar. Partili Belediye Başkanı bu grubun başkanıdır. Belediye Başkanı partili değil ise İl Başkanı, yokluğunda ilçe Başkanı grubun doğal başkanıdır. Meclis grupları kendi içlerinde Başkan Vekili ve sözcülerini seçer. İl ve İlçe Başkanları parti gruplarını bütçe, yıllık program ve faaliyet raporları görüşmeleri öncesi olmak üzere, bir yıl içinde en az üç kez toplantıya çağırırlar ve toplantıyı yönetirler.
Madde 4.18- Milletvekili Ön Seçimi
Milletvekili adayı olacak partililer, o seçim bölgesindeki parti üyelerinin tümünün katılacağı ön seçim sistemiyle belirlenir. Ön seçimler SPY ve PM tarafından hazırlanacak ön seçim usulünü gösterir yönetmeliğe göre yapılır. Ancak zorunlu hallerde PM, üye tam sayısının 2/3 çoğunluğu ile SPY’de gösterilen diğer aday belirleme yöntemlerine başvurma kararı alabilir.
Madde 4.19- Yerel Seçimlerde Parti Adaylarının Belirlenmesi
Yerel seçimlerde parti adayları SPY ve bu konuda hazırlanacak yönetmeliğe göre yapılacak seçimlerde belirlenir. Parti adayları o seçim bölgesindeki parti üyelerinin tümünün katılacağı ön seçim sistemiyle belirlenir. Ön seçimler SPY ve PM tarafından hazırlanacak ön seçim usulünü gösterir yönetmeliğe göre yapılır. Ancak zorunlu hallerde PM, üye tam sayısının 2/3 çoğunluğu ile SPY’de gösterilen diğer aday belirleme yöntemlerine başvurma kararı alabilir.
Madde 4.20- Yaptırım Gereken Konular
Yasa ve Tüzük gereklerini yerine getirmeyen, üst kurulların ve disiplin kurullarının yazılarını zamanında yanıtlamayan İl ve İlçe Yönetim Kurulları Başkan ve üyeleri üst yönetim kurullarınca yazı ile uyarılır. Verilen en çok 30 günlük süre içinde uyarı gereklerini yerine getirmeyen Başkan ve Yönetim Kurullarının yenilenmesi amacıyla İlçe ve İl Kongreleri bir üst kurul tarafından 30 gün içinde toplantıya çağrılır. İl ve İlçe Başkan ve Yönetim Kurulu üyeleri bu konuda Kongre çağrısı yapan üst kurula yardımcı olmakla yükümlüdür. Kongre’yi toplamayan Başkan ve Yönetim Kurulları bir üst kurulca görevden alınır. Benzeri durumlarda 1/5 oranında Kongre delegesinin, 1/10 oranında üyenin yazılı başvurusuyla Olağanüstü Kongre’ye gidilir.
Madde 4.21 Disiplin Kurulları
a) Merkez Disiplin Kurulu (MDK):
Büyük Kongre’ce gizli oyla seçilen 7 asil, 4 yedek üyeden oluşur.
b) İl Disiplin Kurulu:
İl Kongresi’nde gizli oyla seçilen 3 asil, bir yedek üyeden oluşur.
c) TBMM Grup Disiplin Kurulu:
Grup Genel Kurulu’nca seçilen 5 asil, bir yedek üyeden oluşur.
Bu kurullarda görev alanlar partinin diğer seçimle belirlenen organlarında görev alamazlar.
Yetkileri: MDK, görevleriyle ilgili suçlarda partinin merkez organlarında görevli olanlar, İl başkanları ve İl Yönetim Kurulu üyelerinin disiplin suçlarını karara bağlar. Yukarıda sayılan kurul üyelerinin dışındaki disiplin suçları, ilgili disiplin kurullarınca karara bağlanır. Ayrıca İl Disiplin Kurulu üyelerinin disiplin suçları da MDK’da karara bağlanır. MDK aynı zamanda İl Disiplin Kurullarının üst itiraz organıdır. Disiplin Kurulları SPY’nin 55. maddesine göre çalışır.
-Disiplin Kurulları Adaylık Kriterleri:
Özellikle kadına yönelik şiddet, taciz, tecavüz gibi sorunlar gözetilerek disiplin kurullarının üye çoğunluğu kadın üyelerden oluşur. Bu koşul hukuki zorunlulukların gereklerini yerine getirmeye engel oluşturacak biçimde işletilmez.
Bulunabildiği durumda içinde en az bir kişi kadına psikolojik destek verecek uzmanlıkta olur ve Disiplin Kurulları, kadını erkek egemen ortamda tartıştırmayacak tecrübeye, bilgi ve beceriye sahip olan bağımsız davranabilen kişilerden oluşturulur.
-Yetki Anlaşmazlığı:
MYK, Disiplin Kurullarının görev, yetki ve sorumluluklarının dışındaki disiplin suçlarına bakmasına itiraz halinde, dosyayı inceleyerek ilgili Disiplin Kurulu’na sevk eder.
Disiplin Kurulu’na Başvuru:
a) Genel Başkan, PM üyeleri ve MYK üyeleri, MDK üyeleri, İl Başkanları, İl Yönetim Kurulu üyeleri ve İl Disiplin Kurulu üyeleri hakkında, görevleri ile ilgili disiplin suçları nedeniyle, üyesi oldukları organ veya üst organ tarafından resen veya şikâyet üzerine MDK’ya başvurulabilir.
b) Yukarıda sayılan partililerin görevleri dışındaki disiplin suçları (Parti üyelerine, devrimcilere, halka yönelik şiddet, kadına yönelik her türlü şiddet vb), üyesi oldukları ilin İl Disiplin Kurullarınca karara bağlanır. Organların üyeleri kendileri ile ilgili sevk oylamasında oy kullanamaz. İl Yönetim Kurulları, İlçe Başkanları ve İlçe Yönetim Kurulları hakkında; İlçe Yönetim Kurulları, Belde Başkanları ve tüm üyeler hakkında resen veya şikayet üzerine İl Disiplin Kurulu’na başvurabilir. İlgiliyi disipline sevk eden organ sevk işlemini, Parti Tüzüğü’ne, ilgili yasalara ve yönetmeliklere uygun düzenler. Başvuru veya sevk işleminde bulunan kişi veya örgüt başvurusuna esas teşkil eden Tüzük hükümlerini, ihlal edilen Tüzük maddesini ve iddiasını destekleyen bilgi, belge, tanık ve her türlü kanıtı bir dilekçeyle ilgili organa iletmek durumundadır. Ancak özel hayatında ya da parti hayatında kadına yönelik suçlarda (cinsel, fiziksel, psikolojik şiddet gibi) kadının beyanı esas alınır. Kadın iddiasını ispatlamak zorunda değildir, erkek disiplin sürecinde, bilgi, belge, tanık ve her türlü kanıtı sunarak, suçsuzluğunu kanıtlamakla yükümlüdür.
Çalışma Yöntemi:
a) Disiplin Kurulu kendisine yapılan başvuru veya sevki en geç iki ay içinde sonuçlandırır. Ancak Disiplin Kurulu ilgiliyi tedbiren görevinden alırsa 1 ay içinde karar verir. Disiplin Kurulu karar verinceye kadar toplantılarını kapalı yürütür. Disiplin Kurulu’nun görüştüğü bir olayla ilgili olarak parti organ ve toplantılarında görüşme açılamaz. Söz alınamaz, yayın yapılamaz. Ancak kadına yönelik suçlarda kadına pozitif ayrımcılık tanınır; Disiplin Kurulu’na başvuran kadının teşhir hakkı saklıdır. Başvuran kadının talebi doğrultusunda; kadın koordinasyonları ilgili gündemle toplantı yapabilir, tavsiye kararı alabilir ve parti organ toplantılarında gündem yapılabilir.
Parti üyesi kadına yönelik her türlü özel (ev içi-özel yaşam) ve kamusal alanda işlenen suçlarda (taciz, tecavüz, psikolojik şiddet, fiziksel şiddet) “kadının beyanı soruşturmaya esastır”. Kadın iddiasını ispatlamak zorunda değildir, erkek disiplin sürecinde, bilgi, belge, tanık ve her türlü kanıtı sunarak, suçsuzluğunu kanıtlamakla yükümlüdür.
Disiplin Kurulu’nca verilen kararlar ile disiplin cezaları hakkında herhangi bir kademedeki Parti Kongresi’nde görüşme yapılamaz ve karar alınamaz. Ancak MDK’nın vermiş olduğu kararlar Büyük Kongre’de kaldırılabilir. Bunun Büyük Kongre’de görüşülmesi için ilgilinin şahsen veya İl Yönetim Kurulu’nun 1/5’inin; PM veya Büyük Kongre’nin 1/20’sinin başvurusu gereklidir. Parti Disiplin Kurulu’na sevk edilen üye Disiplin Kurulu’nun kesin kararı olmadığı sürece masumdur. Ancak Disiplin Kurulu gerekli görürse tedbir niteliğinde olmak üzere Disiplin Kurulu’na sevk edilen üyeyi parti içindeki görevlerinden derhal alabilir. Disiplin Kurulu’nca hakkında geçici çıkarma cezası verilen üye parti faaliyetine katılamaz ve parti organlarına teklifte bulunamaz. Ancak geçici çıkarma süresinde partinin programı, tüzüğü ve parti organlarının bağlayıcı kararlarına uymakla yükümlüdür.
b) Partiden kesin çıkarmada karar yeter sayısı, Disiplin Kurulu üye tam sayısının 2/3’üdür. Disiplin Kurulu’na sevk edilen üye yazılı ve sözlü savunma hakkına sahiptir. Sevk edilen üyeye savunması için yazılı çağrı yapılır. Bu çağrıya 15 gün içinde yanıt vermeyen üye savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. Bu süre seçim dönemlerinde SPY’nin 55. maddesi çerçevesinde 7 güne indirilebilir. Kasıtlı suç isnadı ve asılsız tanıklık disiplin suçu olarak değerlendirilir ve bu konuda Disiplin Kurulu resen işlem yapar. Disiplin Kurulu kararı alınmadan parti içinde ve dışında yazılı veya sözlü görüş açıklanamaz. Kadına yönelik suçların disiplin kurullarında görüşülmesine öncelik verilir. Disiplin Kurullarında görev alanlar Parti’nin diğer seçimle belirlenen organlarında görev alamazlar.
Karar Düzeltme ve Yeniden Yargılama Talebi:
MYK, MDK kararlarına karşı düzeltme ve yargılanmanın yenilenmesi talebiyle MDK’ya başvurabilir. Karar düzeltme talebi her zaman yapılabilir. Her iki başvuruda da gerekçeler gösterilir. Bu başvurular Tüzük ve SPY’de belirtilen itiraz yolları arasında değerlendirilmez. MDK bu talebi en geç 30 gün içinde karara bağlar. Karar düzeltme talebi sonuçlanıncaya kadar Disiplin Kurulu kararı uygulamaya sokulmaz. Karar düzeltme ve yeniden yargılama talebi; tedbiren görevden almanın yürütmesini durdurmaz.
Madde 4.22- Disiplin Suç ve Yaptırımları
Disiplin yaptırımları uyarı, kınama, üyelikten geçici çıkarma (2 ay ile 1 yıl arası) ve üyelikten kesin çıkarmadır.
Aşağıdaki disiplin suçlarına karşılarında yazılan yaptırımlar uygulanır. Disiplin suçunun ilk işlenmesinde en alt yaptırım, tekrarı halinde sırasıyla bir üst yaptırım uygulanır. Kadına yönelik işlenen suçlarda, verilecek cezanın derecelendirilmesi eylemin tekrarına bağlanmayacaktır.
a) Geçerli bir sebebi olmaksızın ödentisini yazılı talebe rağmen 4 ay üst üste ödemeyen üyeye uyarı ve kınama,
b) Parti işlerinde özel çıkar sağlayanlara kesin çıkarma,
c) Parti parasına ve malına zarar verenlere kınama, geçici çıkarma ya da kesin çıkarma,
d) Parti defter ve evraklarında tahrifat yapanlara kınama, geçici çıkarma ve kesin çıkarma,
e) Temel insan hakları ihlallerinde bulunanlara kınama, geçici çıkarma ya da kesin çıkarma yaptırımı uygulanır.
f) Özel alan dahil kadına yönelik her türlü şiddet; fiziksel ya da psikolojik şiddet (baskı, tehdit, aşağılama, cinsel taciz vb.) suç kabul edilir ve aşağıda anlatıldığı gibi gerekli yaptırımlar uygulanır.
g) Psikolojik şiddet uygulayanlara uyarı, kınama, geçici çıkarma (yönetici konumunda olanlara üst limit uygulanır), kesin çıkarma şeklinde gerekli yaptırımlar uygulanır.
h) Fiziksel şiddet, cinsel taciz uygulayanlara üyelikten geçici çıkarma (yönetici konumunda olanlara üst limit uygulanır) veya kesin çıkarma uygulanır.
ı) Tecavüz girişiminde bulunan ya da tecavüz eden kişiye üyelikten kesin çıkarma yaptırımı uygulanır.
i) Sol içi şiddet uygulayan üyeye geçici çıkarma ya da kesin çıkarma yaptırımı uygulanır.
k) Kasıtlı suç isnadında bulunan ve asılsız tanıklık yapanlara geçici çıkarma ya da kesin çıkarma yaptırımı uygulanır.
l) LGBT bireylere fiziksel şiddet, cinsel taciz uygulayanlara üyelikten geçici çıkarma (yönetici konumunda olanlara üst limit uygulanır) veya kesin çıkarma uygulanır.
m) Çocuklara fiziksel şiddet uygulayanlara üyelikten geçici çıkarma (yönetici konumunda olanlara üst limit uygulanır) veya kesin çıkarma; cinsel istismarda bulunanlara kesin çıkarma uygulanır.
İtiraz: İl Disiplin Kurulu kararlarına karşı MDK’ya başvurulabilir. Hakkında partiden ya da gruptan geçici veya kesin çıkarma cezası verilen parti üyesi parti içi itiraz yollarını tükettikten sonra SPY’ nin 57. maddesi çerçevesinde yargı yoluna başvurabilir. Yargı kararı kesindir. Disiplin cezalarına itiraz süresi kararın ilgili parti üyesine tebliğinden itibaren 15 gündür ve disiplin cezaları, -itiraz edilmediği hallerde- itiraz süresinin son gününü takip eden günden itibaren ve itiraz edildiği takdirde MDK kararının –karar düzeltme ve yeniden yargılama talebi yoksa- ilgili parti üyesine bildirildiğinden itibaren uygulanır. Disiplin cezalarına itiraz tedbiren görevden alma kararının uygulanmasını durdurmaz ve MDK, tedbiren görevden alma kararına ilişkin kararını en geç 1 ay içinde verir.
Örgüt yapısı şu kurullardan oluşur:
A) Merkez Karar ve Yürütme Organları
a) Büyük Kongre
b) Parti Meclisi
c) Genel Başkan
d) Merkez Yürütme Kurulu
e) Merkez Disiplin Kurulu
B) Merkez Danışma Organları
a) Parti Danışma Meclisi
b) Parti Danışma Konferansı
C) Yerel Karar ve Yürütme Organları
a) İl Kongresi, İl Başkanı, Yönetim Kurulu/İl Meclisi, Disiplin Kurulu
b) İlçe Kongresi, İlçe Başkanı, Yönetim Kurulu, Belde Örgütü
D) Yerel Danışma Organları
a) İl, ilçe ve Yerel Örgütlerin Tüm Üyeler Meclisi
b) İl ve İlçe Danışma Meclisi
c) İl ve ilçe Danışma Konferansı
d) İl ve İlçe Parti Örgüt Toplantısı
e) İl ve İlçe üyeleri ile Partisiz Yurttaşlar Toplantısı
f) Yerleşim ve çalışma birimleri
E) Parti Grupları
a) TBMM Parti Grubu
b) İl Genel Meclisi Parti Grubu
c) Belediye Meclisi Parti Grubu
f) Kadın Meclisleri
g) Tüzük ve yönetmeliklere göre kurulmuş diğer parti komisyon, büro, danışma ve çalışma gruplarından oluşur.
Madde 4.2: Büyük Kongre
Büyük Kongre, partinin en yüksek organıdır. Seçilmiş ve doğal delegelerden oluşur.
a) Seçilmiş Delegeler
İki Büyük Kongre arasında yapılmış son İl Kongrelerince seçilir. Seçilecek delege sayısı o ilde seçilecek milletvekili sayısının en fazla iki katı kadardır. Üye sayısı üzerinden; her 10 üye için 1 delege seçilmek koşuluyla delege sayısı belirlenir.
İl sınırları içerisindeki toplam parti üye sayısı 600’den fazla değilse, İl Kongresi tüm il örgütü üyelerinin katılımı ile toplanarak Büyük Kongre delegelerini seçer.
İlçe örgütü bulunup, henüz il merkezi açılmamış illerde, Büyük Kongre’ye gidecek il delegelerini ilçeler seçer.
b) Doğal Delegeler
Genel Başkan, Parti Meclisi, Merkez Disiplin Kurulu üyeleri, partili bakan, milletvekilleri ve kurucular, doğal delegeleri oluştururlar. Kurucu doğal delegelerin sayısı seçilmiş delege sayısının yüzde birinden fazla olamaz. Fazla olması halinde her Büyük Kongre’de bir sonraki Büyük Kongre için, divan tarafından yapılacak ad çekme ile kurucu doğal delegeler saptanır. Büyük Kongre’nin doğal delegeleri ayrıca İl Kongrelerinde delege seçilemezler.
c) Toplanması
Büyük Kongre olağan olarak iki yılda bir toplanır, ancak Parti Meclisi (PM) veya Büyük Kongre kararı ile bu süre bir yılı geçmemek üzere uzatılabilir. Toplantının yer, gün ve gündemi PM tarafından kararlaştırılıp en az bir ay önce örgüte bildirilir. PM’nin çalışma raporu, PM, Genel Başkan veya yeter sayıda delege tarafından hazırlanmış karar tasarıları delegelere Büyük Kongreden 45 gün önce gönderilir. Kurulacak komisyonlarda görev almak isteyenlerin adlarının bildirilmesi istenir.
Büyük Kongre’nin toplantı yeter sayısı Büyük Kongre delegelerinin salt çoğunluğudur. İlk toplantıda çoğunluk sağlanmaz ise, Büyük Kongre nisapsız olarak çağrılan gündemle, belirtilen yer, tarih ve saatte toplanır. Büyük Kongre için gazete ilanı verilmez.
d) Olağanüstü Toplanma
Büyük Kongre Genel Başkan veya PM’nin gerekli görmesi ya da Büyük Kongre delegelerinin en az 1/10’unun imzası ile olağanüstü toplantıya çağrılabilir. Olağanüstü Büyük Kongre çağrılı olduğu gündemi ile bağlıdır. Olağanüstü Büyük Kongre isteminin, usulüne uygun biçimde ilgili yönetim birimine ulaştırılmasından başlayarak en geç 45 gün içerisinde yapılır. Kongrenin yeri, gündemi ve varsa diğer Kongre belgeleri en az 15 gün önceden delegelere gönderilir.
e) Görüşmeler
Büyük Kongre’de gündem konuları sıra ile ele alınır. Söz isteyenlere sıra ile söz verilir. Konu ile ilgili söz süreleri görüşmeye başlamadan önce saptanır. Çalışma raporu üzerinde 5, öteki konularda 3 delege konuşmadan yeterlilik önergesi oylanamaz. Karar yeter sayısı Tüzük ve Program için hazır bulunan delegelerin 2/3’ü, diğer konular için salt çoğunluktur. Gündeme Kongre delegelerinin 1/20’sinin yazılı istemi ile gündem maddesi eklenebilir.
Parti Programı ve Tüzüğü’nde değişiklik ile parti politikaları konusundaki önerge ve karar tasarıları delegelerin 1/50’sinin imzası ile verilir. Bu önergelerin üzerinde doğrudan görüşme açılır. Ancak bu hüküm, usule ilişkin sözlü ve oya sunulmayacak taleplerin divan tarafından değerlendirilmesini engellemez.
Madde 4.3- Büyük Kongre’nin Görev ve Yetkileri
Büyük Kongre’nin görev ve yetkileri şunlardır:
a) Gündemindeki maddeleri görüşüp karara bağlamak,
b) PM’nin yurt ve dünya olaylarını, parti çalışmalarını değerlendiren raporunu tartışmak, gelecek dönem için önerileri karara bağlamak,
c) Hesapları incelemek, PM’nin aklanması, kesin hesap, bilanço ve bütçe tasarısının onaylanması konusunda karar vermek,
d) Tüzük ve Program doğrultusunda, yurt ve dünya olaylarını, parti sorunlarını incelemek, değerlendirmek, gerekirse kararlar almak,
e) Genel Başkan, PM, Merkez Disiplin Kurulu asil ve yedek üyelerini seçmek,
f) Parti’nin amacı doğrultusunda gerektiğinde Tüzük ve Program’da değişiklik yapmak,
g) Parti’nin kapanmasına ya da bir başka parti ile birleşmesine, böyle durumlarda malların tasfiye ve intikal biçimlerine karar vermek,
h) PM’ye taşınır ve taşınmaz mal alım ve satımı için yetki vermek,
i) PM’ye uluslararası örgütlere katılma yetkisi vermek,
j) Yasaların izin verdiği diğer yetkileri kullanmak.
Büyük Kongre’yi Genel Başkan veya (Eş Başkan ya da) MYK’dan görevlendirilen biri, bu organların boşalması durumunda ise PM’den bir üye açar. Büyük Kongre Divanı bir başkan, iki başkan yardımcısı ve gereği kadar yazmandan oluşur. Büyük Kongre Divanı açık oy ile seçilir.
Büyük Kongre Divanı, Kongre çalışmalarını genel hukuk kuralları, Siyasi Partiler Yasası, Parti Tüzüğü ve parti içi demokrasi ilkelerine uygun yürütülmesi ile yükümlüdür. Divan, Büyük Kongre çalışmalarının yürütülmesinde Yasa, Tüzük ve Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla takdir yetkisini kullanabilir, çalışmalara ara verebilir, toplantı mekanının düzeni ile ilgili karar alabilir.
Büyük Kongre, Disiplin Kurulu’nca verilen cezaları affetme yetkisine sahiptir.
Madde 4.4: Parti Meclisi
A) Seçimi ve Oluşumu:
PM, Genel Başkan (ve Eş Başkan) hariç 40 kişiden oluşur. 10 ya da 15 yedek üye seçilir. Yedek üyeler ayrıca seçilmezler. Sıralamada asıl listeye giremeyenler aldıkları oya göre yedek üye olarak belirlenir. Parti üyesi milletvekilleri PM’nin doğal üyesidir.
En az 2 ayda bir toplanan PM’nin başkanı Genel Başkandır. İlk toplantısını Büyük Kongre’nin bitiminden sonra en geç 15 gün içinde yapar. Gündem, 10 gün önce, eğer görüşülecek yazılar varsa, yazılarla birlikte üyelerin görüşleri alınmak üzere parti örgütlerine ulaştırılır.
Toplantıyı Genel Başkan ya da yardımcı olacak görevlilerden biri yönetir. PM’de boşalma olursa, ilgili yönetmelikteki esaslara uygun olarak yedek üyeler göreve çağrılır. Olağan toplantılara 1 yıl içinde 2 kez mazeret bildirmeden, 4 kez de mazeretli ya da mazeretsiz katılmayanların üyeliği kendiliğinden sona erer. PM bunu karar altına alır.
B) Görev ve Yetkileri
a) Büyük Kongre’den sonra en yetkili organdır.
b) İki Büyük Kongre arasında Parti’yi yönetir.
c) MYK’yı seçer.
d) Parti işlerini düzenleyen yönetmelikler yapar.
e) Genel Merkezde görevlendirilecek kadrolu elemanların sayısını ve görevlerini saptar.
f) Büyük Kongre’yi toplantıya çağırır, gündemi hazırlar.
g) Büyük Kongre’ye yurt ve dünya olayları ve parti çalışmaları hakkında rapor, kesin hesap, bilanço ve bütçe tasarısı sunar.
h) Büyük Kongre’nin toplanmadığı durumlarda, parti hukuki varlığına son verilmesi, Tüzük ve Program’ın değiştirilmesi dışında bütün konularda karar alabilir.
ı) Olağanüstü toplantılarını, Genel Başkan’ın MYK’nın ya da kurul üyelerinden 1/5’inin yazılı istemi ile yapar.
i) Kurulun gündem önerisi MYK tarafından hazırlanır. MYK, PM gündemine ilişkin önerilerini PM üyeleri ile PM’ce oluşturulmuş danışma kurulları, çalışma grupları, uzmanlık organları ve komisyonların önerilerini alarak yapar. Ayrıca en az 1/10 kurul üyesinin istemiyle gündeme yeni maddeler eklenir.
j) Seçimlere katılıp katılmama ve parti adaylarının belirlenmesi konusunda SPY’nin 37. maddesindeki gerekleri yerine getirir.
k) Parti’de ihtiyaç duyulan konularda partili ve partisiz kişilerin katıldığı danışma kurullarını oluşturur.
l) Yurtdışındaki yurttaşlarımızla ilgili üyelik işlerini düzenler.
m) PM, ihtiyaç duyduğu kalıcı veya geçici danışma kurulları, çalışma grupları, uzmanlık organları ve/veya komisyonları kurar. Kurmak istediği bu organları belirler ve bir sonraki PM’de bu organlarda çalışacak üyeleri onaylar. PM, PM dahil il ve ilçe düzeyinde kurulacak bu organların işlevlerini tarif eden ve çalışmalarını düzenleyen bir yönetmelik yapar.
n) Hükümet kurmaya, tüm üyelerin görüşünü alarak hükümete katılmaya, hükümetten çekilmeye karar verir. Bu kararların alınmasında partinin TBMM’de bulunan üyeleri de toplantıya katılır.
o) Taşınır ve taşınmaz mal alım ve satımına karar verir.
p) Uluslararası örgütlere üye olma ve ayrılma kararını verir.
PM kararları üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Alınan kararların daha geniş bir mutabakat amacı ile gözden geçirilmesi için üye tam sayısının 1/5’inin başvurusu yeterlidir.
Madde 4.5: Genel Başkan
a) Seçimi
Genel Başkan Büyük Kongre’de gizli oy ve delege tam sayısının salt çoğunluğu ile seçilir. İlk iki oylamada sonuç alınmaz ise ilk iki oylamada en çok oyu alan iki adayın kaldığı 3’üncü bir oylama yapılır. Bu oylamada en çok oyu alan aday seçilir. Genel Başkanlığın boşalması durumunda PM’nin Büyük Kongre tarafından seçilmiş üyeleri arasından belirlenen bir kişi Genel Başkanlığa vekalet eder. 45 gün içerisinde seçim için Büyük Kongre’yi olağanüstü toplantıya çağırır.
b) Görev ve Yetkileri
Genel Başkan Tüzük, Program, Büyük Kongre, PM kararları ve Danışma Meclisi tavsiye kararları doğrultusunda parti çalışmalarını yürütür. Yetkili kurullarca verilen kararların uygulanmasını sağlar. PM, MYK ve Meclis Grubu toplantılarına başkanlık eder.
Genel başkan partiyi temsil eder ve sözcü konumundadır. Parti adına, görüşmeler yapmakla, ilişki kurmakla ve açıklamalar yapmakla görevli ve yetkilidir.
Genel Başkan, Siyasi Partiler Kanunu’nda belirtilen yetki ve sorumluluklara sahiptir.
Madde 4.6- Merkez Yürütme Kurulu (MYK)
a) Seçimi
MYK, PM üyeleri arasından seçilir. MYK, Genel Başkan hariç 10 kişiden oluşur.
Genel Başkan MYK’nın üyesi ve başkanıdır. PM, MYK çalışmalarına yardımcı olmak üzere PM fahri danışmanları içinden MYK üye sayısının 1/2’sini geçmemek üzere fahri danışmanlar görevlendirir. Parti üyesi milletvekilleri MYK’nın doğal üyesidir.
b) Görev ve Yetkileri
İki PM toplantısı arasında, PM kararları doğrultusunda PM adına tüm politik çalışmaları düzenler ve yürütür.
PM tarafından seçilmesinden en geç 15 gün sonra toplanır.
Olağan olarak iki haftada bir toplanır.
Olağanüstü toplantılar, Genel Başkan’ın veya en az iki MYK üyesinin istemi ile yapılır.
MYK’nın gündemi Genel Başkan’a (ve Eş Başkan’a) bilgi verilerek hazırlanır. En az 2 kurul üyesinin istemi ile gündeme yeni maddeler görüşmesiz olarak eklenir.
Genel Merkezde görevlendirilecek kadroları atar.
MYK, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alır. Alınan kararların daha geniş konsensus amacı ile gözden geçirilmesi için üye tam sayısının 1/5’inin başvurusu yeterlidir.
Diğer iş bölümü, çalışma esasları ve usulleri PM’ce onaylanacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Madde 4.7- İl Örgütü
İl Örgütü; il kongresi, il başkanı, il meclisi, il yönetim kurulu, il disiplin kurulu ve ilçe örgütlerinden oluşur.
Madde 4.8- İl Kongresi
İl Kongresi, seçilmiş ve doğal delegelerden oluşur.
a) Seçilmiş Delegeler
İlçe Kongrelerince seçilir. İlçe Kongrelerince seçilen en çok 600 delegeden veya il sınırları içinde toplam parti üye sayısı 600’den çok değilse, ildeki tüm parti üyelerinin katılımıyla oluşur.
b) Doğal Delegeler
İl Başkanı, İl Yönetim Kurulu ve İl Disiplin Kurulu üyeleri ile ilin partili milletvekilleri Yasa hükümleri çerçevesinde doğal delegedirler.
İl Kongresi 2 yılda bir yapılır. Ancak PM veya Büyük Kongre kararı ile İl Kongrelerinin yapılışı bir yılı aşmamak üzere uzatılabilir.
Olağan Kongreler İl Yönetim Kurulu’nca belirlenen yer, gün ve gündemle toplanır. İl Yönetim Kurulu’nun çalışma raporu, gündem ve toplantı yeri delegelere İl Kongresi’nden 1 ay önce gönderilir. Toplantı yeter sayısı delegelerin salt çoğunluğudur. İlk toplantıda çoğunluk sağlanmazsa ikinci toplantı çoğunluksuz olarak aynı gün belirtilen yer ve saatte yapılır.
Olağanüstü toplantılar İl Yönetim Kurulu kararı veya delegelerin 1/5’inin çağrısı ile toplanır. Olağanüstü toplantı, çağrıldığı gündemle sınırlıdır.
İl Kongreleri için gazete ilanı gerekmez. Gündeme Kongre delegelerinin 1/10’unun yazılı istemi ile gündem maddesi eklenebilir.
Kongre delegelerinin 1/20’si belirli bir konunun gündeme eklenmesini isteyebilir. Öneri lehte veya aleyhte yapılacak birer konuşmadan sonra oylanır. Gündeme alınması kararlaştırılan konu ilgili bölümde görüşülür.
İl Kongresi Divanı bir Başkan, iki Başkan Yardımcısı ve gereği kadar yazmandan oluşur. İl Kongre Divanı açık oy ile seçilir. Kongre Divanı kongre çalışmalarının genel hukuk kuralları, Siyasi Partiler Yasası, Parti Tüzüğü ve parti içi demokrasi ilkelerine uygun yürütülmesi ile yükümlüdür.
Divan, Kongre çalışmalarının yürütülmesinde Yasa, Tüzük ve Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla takdir yetkisini kullanabilir, Kongre çalışmalarına ara verebilir, toplantı yeri ve düzeni ile ilgili karar alabilir.
İl Kongresi;
a) Yurt, dünya ve il çevresinin sorunlarını Tüzük, Program, Büyük Kongre, PM, Parti İl ve İlçe Konferans ve İlçe Danışma Meclisleri kararları ışığında tartışıp değerlendirerek politika oluşturmak,
b) İl çapında yerel politikalar oluşturmak ve yürürlüğe koymak,
c) Büyük Kongre’ye katılacak delegeleri, İl Başkanı’nı, İl Yönetim Kurulu, İl Disiplin Kurulu üyelerini ve yedeklerini seçmek,
d) İl Yönetim Kurulu’nun çalışma raporu, mali raporu ve kesin hesap konusunda karar vermek ve aklamak,
e) Tahmini bütçeyi onaylamak, amaçlarıyla yapılır.
Madde 4.9- İl Başkanı
İl Kongresi tarafından gizli oyla, Kongre’de hazır bulunan delege tam sayısının salt çoğunluğu ile seçilir. İlk oylamada sonuç alınmazsa, ilk oylamada en çok oyu alan iki adayın katılacağı ikinci oylama sonucunda en çok oyu alan seçilir. İl Başkanlığının boşalması halinde İl Yönetim Kurulu kendi arasından bir Başkan Vekili seçer ve 45 gün içinde Olağanüstü Kongre’ye gider.
Madde 4.10- İl Yönetim Kurulu
İl Yönetim Kurulu veya İl Meclisi İl Kongresi tarafından seçilir. Üye sayısı 600′ den az olan iller İl Yönetim Kurulu, 600 ve üzeri olan iller ise İl Meclisi seçerler.
İl Yönetim Kurulu;
1) Seçim ve Oluşumu:
İl Yönetim Kurulu İl Başkanı dışında 6 üyeden oluşur. 3 de yedek üye seçilir. Yedek üyeler ayrıca seçilmezler. Asil listeye giremeyen adaylar oy sırasıyla yedek olur. İstifa ya da bir başka nedenle boşalan Yönetim Kurulu’na oy sırasıyla yedek çağrılır. İl fahri üyeleri arasından İl Yönetim Kurulu çalışmalarına yardımcı olmak üzere, İl Yönetim Kurulu üyelerinin 1/2’sini geçmemek üzere İl Konferansı tarafından fahri danışmanlar tespit edilir.
2) Görev ve yetkileri:
a) İl Yönetim Kurulu ilk toplantısında üyeleri arasından Sekreter ve Sayman seçip görev bölüşümü yapar, olağan olarak haftada bir toplanır. Toplantı gündemini Başkan ve Sekreter hazırlar. Hazır bulunan üyelerin en az 1/5’inin istemiyle gündeme yeni maddeler tartışmasız eklenir. b) İl Yönetim Kurulu kararları üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Kararlar üye tam sayısının 1/5’inin talebi ile yeniden müzakere edilebilir. Olağanüstü toplantılar İl Başkanı veya 1/5 üyenin talebi ile yapılır.
c) İl Yönetim Kurulu, ildeki parti çalışmalarını Tüzük, Program, Büyük Kongre, PM, Parti İl ve İlçe Konferans kararları ışığında değerlendirir, tam yetki ve inisiyatifle karar alıp yürütür. Bu bağlamda gerekli gördüğü yerel politikaları oluşturup uygulamaya koyar. Kongrelerin gündemini, çalışma raporu ve bütçesini hazırlar.
d) İl Yönetim Kurulu İhtiyaç duyduğu kalıcı veya geçici çalışma grupları, uzmanlık organları, büroları ve/veya komisyonları kurar. İl Yönetim Kurulu önce bu organları kurma kararı verir ve bir sonraki İl Yönetim Kurulu toplantısında üyelerini belirler. Ayrıca gerek duyulan konularda parti üyesi olan veya olmayan kişilerin katıldığı danışma kurulları oluşturur.
Madde 4.11- İl Meclisi:
Üye sayısı 600 ve üzeri olan iller aşağıda 1. fıkrada anlatılan usulle belirlenen sayıda İl Meclisi üyesi seçerler. İl Meclisi çalışmalarını kendi içinden seçeceği İl Yürütme Kurulu (İYK) ile yürütür. Ayda bir düzenli toplanır. İlk toplantısını İl Kongresi’nin bitiminden sonra en geç bir hafta içinde yapar. Gündem, 3 gün önce, eğer görüşülecek yazılar varsa, yazılarla birlikte üyelerin görüşleri alınmak üzere ilçe örgütlerine ulaştırılır. Toplantıyı İl Başkanı (veya Eş Başkan’ı) ya da İl Yürütme Kurulu’ndan biri yönetir. Olağan toplantılara 1 yıl içinde mazeretsiz olarak 2, mazeretli veya mazeretsiz olarak 4 toplantıya katılmayanların üyeliği kendiliğinden sona erer. İl Meclisi bunu karar altına alır.
1) Seçim ve Oluşumu:
600 ve üzeri üyesi bulunan illerde İl Meclisi’nin üye sayısı, il örgütüne kayıtlı her 30 üyeye bir Meclis üyesi düşecek şekilde hesaplanır ve bu sayıda Meclis üyesinden oluşturulur. Hesaplanan sayıda Meclis üyesi ve bu sayının 1/3’ü oranında yedek üye İl Konferansı’nda seçilir. Yedek üyeler ayrıca seçilmezler. Asil listeye giremeyen adaylar sırasıyla yedek olur. İstifa ya da bir başka nedenle boşalan il Meclisi üyeliklerine oy sırasıyla yedekler çağrılır. İl fahri üyeleri arasından il meclisi çalışmalarına yardımcı olmak için, sayıları İl Meclisi üye sayısının 1/2’sini geçmemek üzere İl Konferansı tarafından fahri danışmanlar tespit edilir.
2) Görev ve Yetkileri:
a) İl Kongresi’nden sonra en yetkili organdır. İldeki parti çalışmalarını Tüzük, Program, Büyük Kongre, PM, Parti İl ve İlçe Konferans kararları ışığında değerlendirir, tam yetki ve inisiyatifle karar alıp yürütür. Bu bağlamda gerekli gördüğü yerel politikaları oluşturur, uygular.
b) İki İl Kongresi arasında il örgütünü yönetir.
c) İl Yürütme Kurulu’nu seçer.
d) İl Kongresi’ni toplantıya çağırır, gündemi hazırlar.
e) İl Kongresi’ne yurt ve dünya olayları ve parti çalışmaları hakkında rapor, kesin hesap, bilanço ve bütçe tasarısı sunar.
f) Olağanüstü toplantılarını, İl Başkanı’nın (veya Eş Başkanı’nın), il Yürütme Kurulu ya da Meclisi üyelerinden 1/5’inin yazılı istemi ile yapar.
g) Meclis’in gündem önerisi İl Yürütme Kurulu tarafından hazırlanır. En az 1/10 kurul üyesinin istemi ile gündeme yeni maddeler tartışmasız olarak eklenir.
h) İl Meclisi, İhtiyaç duyduğu kalıcı veya geçici çalışma grupları, uzmanlık organları, büroları ve/veya komisyonları kurar. İl Meclisi toplantısında bu organları kurma kararı verir ve bir sonraki İl Meclisi toplantısında üyelerini belirler Ayrıca gerek duyulan konularda parti üyesi olan veya olmayan kişilerin katıldığı danışma kurulları oluşturur.
i) İl Meclisi kararları üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Alınan kararların daha geniş bir mutabakat amacı ile gözden geçirilmesi için üye tam sayısının 1/5’inin başvurusu yeterlidir.
Madde 4.12-İlçe Örgütü
İlçe örgütü, ilçe kongresi, ilçe başkanı, ilçe yönetim kurulu ve ilçe sınırları içerisindeki bütün parti örgütleri toplamından oluşur.
Madde 4.13- İlçe Kongresi
İlçe Kongresi o ilçeye bağlı bütün üyelerden oluşur. Eğer ilçe üyelerinin toplam sayısı 400’ü aşıyorsa Siyasi Partiler Yasası’nın öngördüğü yöntemler çerçevesinde çıkarılacak yönetmelikle, delege sayısı 400’ü aşamayacak biçimde seçilen ilçe delegelerinden oluşur.
İlçe Başkanı, İlçe Yönetim Kurulu üyeleri İlçe Kongresi’nin doğal delegesidir. İlçe Kongresi olağan olarak iki yılda bir toplanır. PM, Büyük Kongre kararı ile bu süre 1 yılı geçmemek üzere uzatılabilir. İlçe Yönetim Kurulu’nun saptayacağı yer, gün ve gündemle toplanır. İlçe kongreleri kendi sınırları içinde İl Kongresi’nin görev ve yetkilerine sahiptir. İlçe Yönetim Kurulu’nun çalışma raporu, gündem ve toplantı yeri delegelere İlçe Kongresi’nden 15 gün önce gönderilir. Olağanüstü toplantılar İlçe Yönetim Kurulu kararı veya delegelerin en az 1/5’inin yazılı istemiyle olur. Olağanüstü Kongre çağrıldığı gündemle sınırlıdır. İlçe Kongresi Divanı bir başkan, iki başkan yardımcısı ve gereği kadar yazmandan oluşur. Kongre Divanı açık oy ile seçilir. Kongre Divanı Kongre çalışmalarının genel hukuk kuralları, Siyasi Partiler Yasası, Parti Tüzüğü ve parti içi demokrasi ilkelerine uygun yürütülmesi ile yükümlüdür. Divan İlçe Kongre çalışmalarının yürütülmesinde Yasa, Tüzük ve Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla takdir yetkisini kullanabilir, Kongre çalışmalarına ara verebilir, toplantı yeri ve düzeni ile ilgili karar alabilir. Kongre’de yeni İlçe Başkanı, İlçe Yönetim Kurulu ve İl Kongresi’ne gidecek delegeler seçilir. İlçe Kongresi, nisaplı olarak üyelere duyurulan ve İlçe Seçim Kurulu’na bildirilen yer, gün ve gündem ile toplanır. Nisap sağlanmaz ise ertesi gün belirtilen yer, saat ve gündemle nisapsız olarak toplanır. İlçe Kongreleri için gazete ilanı gerekmez.
Madde 4.14- İlçe Başkanı ve İlçe Yönetim Kurulu
a) İlçe Başkanı, İlçe Kongresi’nde gizli oy ve Kongre’de hazır bulunan delege sayısının salt çoğunluğu ile seçilir. İlk oylamada sonuç alınamaz ise ilk oylamada en çok oyu alan iki adayın katılacağı ikinci oylamada en çok oyu alan seçilir. İlçe Yönetim Kurulu İlçe Kongresi tarafından seçilir. İlçe Yönetim Kurulu toplantısına İlçe Başkanı (ve Eş Başkanı) başkanlık yapar.
b) İlçe Yönetim Kurulu sayısı, ilçe başkanı hariç 4 kişiden oluşur. 2 de yedek üye seçilir. Yedek üyelerin seçimi ayrıca yapılmaz. Oy sıralamasına göre yedekler belirlenir. İlçe Yönetim Kurulu’na yardımcı olmak üzere, İlçe Yönetim Kurulu üyelerinin 1/2’sini geçmeyecek sayıda fahri danışman, İlçe Konferansı tarafından tespit edilir. İlçe Yönetim Kurulu’nun görev bölüşümü, toplantı gündemi ve görevleri gibi konular İl yönetim kurullarında belirtilen şekilde gerçekleştirilir. İlçe Yönetim Kurulu ilçedeki parti çalışmalarını tüzük, program, Büyük Kongre, PM, Parti İl ve İlçe Konferansları ışığında değerlendirir, tam yetki ve inisiyatifle karar alıp yürütür. Bu bağlamda yerel politikalar oluşturup uygulamaya koyar. İhtiyaç duyduğu kalıcı veya geçici çalışma grupları, uzmanlık organları, büroları ve/veya komisyonları kurar. İlçe Yönetim Kurulu toplantısında bu organları kurma kararı verir ve bir sonraki İlçe Yönetim Kurulu toplantısında üyelerini belirler. Ayrıca gerek duyulan konularda parti üyesi olan veya olmayan kişilerin katıldığı danışma kurulları oluşturur.
Madde 4.15- Yönetmelikler
a) Büyük Kongre, İl ve İlçe Kongrelerinde yapılacak seçimler ile Danışma Konferanslarının çalışma esasları,
b) Siyasi Partiler Kanunu’na ve Parti Tüzüğü’ne göre parti içinde yapılacak her kademedeki seçimlerin kural ve yöntemleri,
c) MYK’nın iş bölümü, çalışma esasları ve usulleri,
d) Partinin eylem birliği ve azınlık hakları,
e) Partinin çalışma ve yerleşim alanları ve işçi-emekçilerin çalıştıkları alanlar ile partili kadınların ve gençlerin örgütlenme biçimleri,
f) Ve ihtiyaç duyulan diğer yönetmelikler, PM tarafından hazırlanır.
Madde 4.16- Parti Danışma Konferansları
Parti Büyük Kongresi’ne, İl ve İlçe Kongrelerine siyasal kararlar ve seçimlerle ilgili tavsiyelerde bulunmak üzere toplanan merkez, il ve ilçe düzeyindeki danışma organlarıdır. Parti Danışma Konferanslarına üyeler ve fahri üyeler katılır. Parti Danışma Konferanslarının amacı parti politikalarının en geniş üye katılımıyla oluşturulması ve bir tavsiye seçim listesinin Büyük Kongre’ye, İl ve İlçe Kongrelerine sunulmasıdır. Parti danışma konferanslarına üyelerin ve fahri üyelerin hangi esaslar dahilinde katılacağı ve Parti Danışma Konferanslarının çalışma şekli 4.21 no’lu maddede belirtilen seçim yönetmeliğince saptanır. Parti Danışma Konferansları; Büyük Kongre, İl ve İlçe Kongrelerinden önce toplanır.
Madde 4.17- Meclis Grupları
a) TBMM Parti Grubu
Partili milletvekillerince oluşturulur. Büyük Kongre kararları ve Parti Programı doğrultusunda yasama çalışması yapar. Genel Başkan, Meclis üyesi ise grup başkanıdır. Görev ve yetkileri grup iç tüzüğü ile belirlenir.
b) Belediye ve İl Genel Meclisi Grupları
Belediye Meclisleri ve İl Genel Meclislerindeki partili üyeler kendi aralarında bir grup oluştururlar. Partili Belediye Başkanı bu grubun başkanıdır. Belediye Başkanı partili değil ise İl Başkanı, yokluğunda ilçe Başkanı grubun doğal başkanıdır. Meclis grupları kendi içlerinde Başkan Vekili ve sözcülerini seçer. İl ve İlçe Başkanları parti gruplarını bütçe, yıllık program ve faaliyet raporları görüşmeleri öncesi olmak üzere, bir yıl içinde en az üç kez toplantıya çağırırlar ve toplantıyı yönetirler.
Madde 4.18- Milletvekili Ön Seçimi
Milletvekili adayı olacak partililer, o seçim bölgesindeki parti üyelerinin tümünün katılacağı ön seçim sistemiyle belirlenir. Ön seçimler SPY ve PM tarafından hazırlanacak ön seçim usulünü gösterir yönetmeliğe göre yapılır. Ancak zorunlu hallerde PM, üye tam sayısının 2/3 çoğunluğu ile SPY’de gösterilen diğer aday belirleme yöntemlerine başvurma kararı alabilir.
Madde 4.19- Yerel Seçimlerde Parti Adaylarının Belirlenmesi
Yerel seçimlerde parti adayları SPY ve bu konuda hazırlanacak yönetmeliğe göre yapılacak seçimlerde belirlenir. Parti adayları o seçim bölgesindeki parti üyelerinin tümünün katılacağı ön seçim sistemiyle belirlenir. Ön seçimler SPY ve PM tarafından hazırlanacak ön seçim usulünü gösterir yönetmeliğe göre yapılır. Ancak zorunlu hallerde PM, üye tam sayısının 2/3 çoğunluğu ile SPY’de gösterilen diğer aday belirleme yöntemlerine başvurma kararı alabilir.
Madde 4.20- Yaptırım Gereken Konular
Yasa ve Tüzük gereklerini yerine getirmeyen, üst kurulların ve disiplin kurullarının yazılarını zamanında yanıtlamayan İl ve İlçe Yönetim Kurulları Başkan ve üyeleri üst yönetim kurullarınca yazı ile uyarılır. Verilen en çok 30 günlük süre içinde uyarı gereklerini yerine getirmeyen Başkan ve Yönetim Kurullarının yenilenmesi amacıyla İlçe ve İl Kongreleri bir üst kurul tarafından 30 gün içinde toplantıya çağrılır. İl ve İlçe Başkan ve Yönetim Kurulu üyeleri bu konuda Kongre çağrısı yapan üst kurula yardımcı olmakla yükümlüdür. Kongre’yi toplamayan Başkan ve Yönetim Kurulları bir üst kurulca görevden alınır. Benzeri durumlarda 1/5 oranında Kongre delegesinin, 1/10 oranında üyenin yazılı başvurusuyla Olağanüstü Kongre’ye gidilir.
Madde 4.21 Disiplin Kurulları
a) Merkez Disiplin Kurulu (MDK):
Büyük Kongre’ce gizli oyla seçilen 7 asil, 4 yedek üyeden oluşur.
b) İl Disiplin Kurulu:
İl Kongresi’nde gizli oyla seçilen 3 asil, bir yedek üyeden oluşur.
c) TBMM Grup Disiplin Kurulu:
Grup Genel Kurulu’nca seçilen 5 asil, bir yedek üyeden oluşur.
Bu kurullarda görev alanlar partinin diğer seçimle belirlenen organlarında görev alamazlar.
Yetkileri: MDK, görevleriyle ilgili suçlarda partinin merkez organlarında görevli olanlar, İl başkanları ve İl Yönetim Kurulu üyelerinin disiplin suçlarını karara bağlar. Yukarıda sayılan kurul üyelerinin dışındaki disiplin suçları, ilgili disiplin kurullarınca karara bağlanır. Ayrıca İl Disiplin Kurulu üyelerinin disiplin suçları da MDK’da karara bağlanır. MDK aynı zamanda İl Disiplin Kurullarının üst itiraz organıdır. Disiplin Kurulları SPY’nin 55. maddesine göre çalışır.
-Disiplin Kurulları Adaylık Kriterleri:
Özellikle kadına yönelik şiddet, taciz, tecavüz gibi sorunlar gözetilerek disiplin kurullarının üye çoğunluğu kadın üyelerden oluşur. Bu koşul hukuki zorunlulukların gereklerini yerine getirmeye engel oluşturacak biçimde işletilmez.
Bulunabildiği durumda içinde en az bir kişi kadına psikolojik destek verecek uzmanlıkta olur ve Disiplin Kurulları, kadını erkek egemen ortamda tartıştırmayacak tecrübeye, bilgi ve beceriye sahip olan bağımsız davranabilen kişilerden oluşturulur.
-Yetki Anlaşmazlığı:
MYK, Disiplin Kurullarının görev, yetki ve sorumluluklarının dışındaki disiplin suçlarına bakmasına itiraz halinde, dosyayı inceleyerek ilgili Disiplin Kurulu’na sevk eder.
Disiplin Kurulu’na Başvuru:
a) Genel Başkan, PM üyeleri ve MYK üyeleri, MDK üyeleri, İl Başkanları, İl Yönetim Kurulu üyeleri ve İl Disiplin Kurulu üyeleri hakkında, görevleri ile ilgili disiplin suçları nedeniyle, üyesi oldukları organ veya üst organ tarafından resen veya şikâyet üzerine MDK’ya başvurulabilir.
b) Yukarıda sayılan partililerin görevleri dışındaki disiplin suçları (Parti üyelerine, devrimcilere, halka yönelik şiddet, kadına yönelik her türlü şiddet vb), üyesi oldukları ilin İl Disiplin Kurullarınca karara bağlanır. Organların üyeleri kendileri ile ilgili sevk oylamasında oy kullanamaz. İl Yönetim Kurulları, İlçe Başkanları ve İlçe Yönetim Kurulları hakkında; İlçe Yönetim Kurulları, Belde Başkanları ve tüm üyeler hakkında resen veya şikayet üzerine İl Disiplin Kurulu’na başvurabilir. İlgiliyi disipline sevk eden organ sevk işlemini, Parti Tüzüğü’ne, ilgili yasalara ve yönetmeliklere uygun düzenler. Başvuru veya sevk işleminde bulunan kişi veya örgüt başvurusuna esas teşkil eden Tüzük hükümlerini, ihlal edilen Tüzük maddesini ve iddiasını destekleyen bilgi, belge, tanık ve her türlü kanıtı bir dilekçeyle ilgili organa iletmek durumundadır. Ancak özel hayatında ya da parti hayatında kadına yönelik suçlarda (cinsel, fiziksel, psikolojik şiddet gibi) kadının beyanı esas alınır. Kadın iddiasını ispatlamak zorunda değildir, erkek disiplin sürecinde, bilgi, belge, tanık ve her türlü kanıtı sunarak, suçsuzluğunu kanıtlamakla yükümlüdür.
Çalışma Yöntemi:
a) Disiplin Kurulu kendisine yapılan başvuru veya sevki en geç iki ay içinde sonuçlandırır. Ancak Disiplin Kurulu ilgiliyi tedbiren görevinden alırsa 1 ay içinde karar verir. Disiplin Kurulu karar verinceye kadar toplantılarını kapalı yürütür. Disiplin Kurulu’nun görüştüğü bir olayla ilgili olarak parti organ ve toplantılarında görüşme açılamaz. Söz alınamaz, yayın yapılamaz. Ancak kadına yönelik suçlarda kadına pozitif ayrımcılık tanınır; Disiplin Kurulu’na başvuran kadının teşhir hakkı saklıdır. Başvuran kadının talebi doğrultusunda; kadın koordinasyonları ilgili gündemle toplantı yapabilir, tavsiye kararı alabilir ve parti organ toplantılarında gündem yapılabilir.
Parti üyesi kadına yönelik her türlü özel (ev içi-özel yaşam) ve kamusal alanda işlenen suçlarda (taciz, tecavüz, psikolojik şiddet, fiziksel şiddet) “kadının beyanı soruşturmaya esastır”. Kadın iddiasını ispatlamak zorunda değildir, erkek disiplin sürecinde, bilgi, belge, tanık ve her türlü kanıtı sunarak, suçsuzluğunu kanıtlamakla yükümlüdür.
Disiplin Kurulu’nca verilen kararlar ile disiplin cezaları hakkında herhangi bir kademedeki Parti Kongresi’nde görüşme yapılamaz ve karar alınamaz. Ancak MDK’nın vermiş olduğu kararlar Büyük Kongre’de kaldırılabilir. Bunun Büyük Kongre’de görüşülmesi için ilgilinin şahsen veya İl Yönetim Kurulu’nun 1/5’inin; PM veya Büyük Kongre’nin 1/20’sinin başvurusu gereklidir. Parti Disiplin Kurulu’na sevk edilen üye Disiplin Kurulu’nun kesin kararı olmadığı sürece masumdur. Ancak Disiplin Kurulu gerekli görürse tedbir niteliğinde olmak üzere Disiplin Kurulu’na sevk edilen üyeyi parti içindeki görevlerinden derhal alabilir. Disiplin Kurulu’nca hakkında geçici çıkarma cezası verilen üye parti faaliyetine katılamaz ve parti organlarına teklifte bulunamaz. Ancak geçici çıkarma süresinde partinin programı, tüzüğü ve parti organlarının bağlayıcı kararlarına uymakla yükümlüdür.
b) Partiden kesin çıkarmada karar yeter sayısı, Disiplin Kurulu üye tam sayısının 2/3’üdür. Disiplin Kurulu’na sevk edilen üye yazılı ve sözlü savunma hakkına sahiptir. Sevk edilen üyeye savunması için yazılı çağrı yapılır. Bu çağrıya 15 gün içinde yanıt vermeyen üye savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. Bu süre seçim dönemlerinde SPY’nin 55. maddesi çerçevesinde 7 güne indirilebilir. Kasıtlı suç isnadı ve asılsız tanıklık disiplin suçu olarak değerlendirilir ve bu konuda Disiplin Kurulu resen işlem yapar. Disiplin Kurulu kararı alınmadan parti içinde ve dışında yazılı veya sözlü görüş açıklanamaz. Kadına yönelik suçların disiplin kurullarında görüşülmesine öncelik verilir. Disiplin Kurullarında görev alanlar Parti’nin diğer seçimle belirlenen organlarında görev alamazlar.
Karar Düzeltme ve Yeniden Yargılama Talebi:
MYK, MDK kararlarına karşı düzeltme ve yargılanmanın yenilenmesi talebiyle MDK’ya başvurabilir. Karar düzeltme talebi her zaman yapılabilir. Her iki başvuruda da gerekçeler gösterilir. Bu başvurular Tüzük ve SPY’de belirtilen itiraz yolları arasında değerlendirilmez. MDK bu talebi en geç 30 gün içinde karara bağlar. Karar düzeltme talebi sonuçlanıncaya kadar Disiplin Kurulu kararı uygulamaya sokulmaz. Karar düzeltme ve yeniden yargılama talebi; tedbiren görevden almanın yürütmesini durdurmaz.
Madde 4.22- Disiplin Suç ve Yaptırımları
Disiplin yaptırımları uyarı, kınama, üyelikten geçici çıkarma (2 ay ile 1 yıl arası) ve üyelikten kesin çıkarmadır.
Aşağıdaki disiplin suçlarına karşılarında yazılan yaptırımlar uygulanır. Disiplin suçunun ilk işlenmesinde en alt yaptırım, tekrarı halinde sırasıyla bir üst yaptırım uygulanır. Kadına yönelik işlenen suçlarda, verilecek cezanın derecelendirilmesi eylemin tekrarına bağlanmayacaktır.
a) Geçerli bir sebebi olmaksızın ödentisini yazılı talebe rağmen 4 ay üst üste ödemeyen üyeye uyarı ve kınama,
b) Parti işlerinde özel çıkar sağlayanlara kesin çıkarma,
c) Parti parasına ve malına zarar verenlere kınama, geçici çıkarma ya da kesin çıkarma,
d) Parti defter ve evraklarında tahrifat yapanlara kınama, geçici çıkarma ve kesin çıkarma,
e) Temel insan hakları ihlallerinde bulunanlara kınama, geçici çıkarma ya da kesin çıkarma yaptırımı uygulanır.
f) Özel alan dahil kadına yönelik her türlü şiddet; fiziksel ya da psikolojik şiddet (baskı, tehdit, aşağılama, cinsel taciz vb.) suç kabul edilir ve aşağıda anlatıldığı gibi gerekli yaptırımlar uygulanır.
g) Psikolojik şiddet uygulayanlara uyarı, kınama, geçici çıkarma (yönetici konumunda olanlara üst limit uygulanır), kesin çıkarma şeklinde gerekli yaptırımlar uygulanır.
h) Fiziksel şiddet, cinsel taciz uygulayanlara üyelikten geçici çıkarma (yönetici konumunda olanlara üst limit uygulanır) veya kesin çıkarma uygulanır.
ı) Tecavüz girişiminde bulunan ya da tecavüz eden kişiye üyelikten kesin çıkarma yaptırımı uygulanır.
i) Sol içi şiddet uygulayan üyeye geçici çıkarma ya da kesin çıkarma yaptırımı uygulanır.
k) Kasıtlı suç isnadında bulunan ve asılsız tanıklık yapanlara geçici çıkarma ya da kesin çıkarma yaptırımı uygulanır.
l) LGBT bireylere fiziksel şiddet, cinsel taciz uygulayanlara üyelikten geçici çıkarma (yönetici konumunda olanlara üst limit uygulanır) veya kesin çıkarma uygulanır.
m) Çocuklara fiziksel şiddet uygulayanlara üyelikten geçici çıkarma (yönetici konumunda olanlara üst limit uygulanır) veya kesin çıkarma; cinsel istismarda bulunanlara kesin çıkarma uygulanır.
İtiraz: İl Disiplin Kurulu kararlarına karşı MDK’ya başvurulabilir. Hakkında partiden ya da gruptan geçici veya kesin çıkarma cezası verilen parti üyesi parti içi itiraz yollarını tükettikten sonra SPY’ nin 57. maddesi çerçevesinde yargı yoluna başvurabilir. Yargı kararı kesindir. Disiplin cezalarına itiraz süresi kararın ilgili parti üyesine tebliğinden itibaren 15 gündür ve disiplin cezaları, -itiraz edilmediği hallerde- itiraz süresinin son gününü takip eden günden itibaren ve itiraz edildiği takdirde MDK kararının –karar düzeltme ve yeniden yargılama talebi yoksa- ilgili parti üyesine bildirildiğinden itibaren uygulanır. Disiplin cezalarına itiraz tedbiren görevden alma kararının uygulanmasını durdurmaz ve MDK, tedbiren görevden alma kararına ilişkin kararını en geç 1 ay içinde verir.
Madde 5.1 Parti Gelirleri
a) Partinin gelirleri, parti bayrağı, flaması, rozeti, yayınları ve rumuzlarının satışından sağlanacak gelirler, Parti’ce düzenlenen eğlence, tiyatro, film gösterimi, konser ve yemeklerinden sağlanacak gelirler ve SPK’da belirtilen diğer kaynaklardır. Partiye üye olan herkesten en az 20 TL, en çok 200 TL giriş aidatı alınır. Giriş aidatı Genel Merkeze aktarılır. Parti üye aidatlarının aylık tutarı en az 10 TL, en fazla 200 TL’dir.
b) Bu miktar üye tarafından belirlenir ya da değiştirilir. Genel ve yerel seçimlerde adaylık için başvuru ödentisi PM’ce belirlenir. Partinin bütçesi, bilançoları, gelir ve gider cetvelleri ile kesin hesaplarının nasıl düzenleneceği ve gelirlerin sağlanması ile giderlerin yapılmasına ilişkin usuller SPY’nin ilgili hükümleri ve tüzük doğrultusunda hazırlanacak mali işler yönetmeliği ile gösterilir. Partinin her türlü gelir ve gideri SPK hükümleri ve yönetmelikler çerçevesinde belgelendirilir ve muhasebeleştirilir. Partinin bütün organları görev alanlarındaki mali işlemlerin belgelendirilmesi ve muhasebesinin tutulmasından birinci dereceden sorumludur.
a) Partinin gelirleri, parti bayrağı, flaması, rozeti, yayınları ve rumuzlarının satışından sağlanacak gelirler, Parti’ce düzenlenen eğlence, tiyatro, film gösterimi, konser ve yemeklerinden sağlanacak gelirler ve SPK’da belirtilen diğer kaynaklardır. Partiye üye olan herkesten en az 20 TL, en çok 200 TL giriş aidatı alınır. Giriş aidatı Genel Merkeze aktarılır. Parti üye aidatlarının aylık tutarı en az 10 TL, en fazla 200 TL’dir.
b) Bu miktar üye tarafından belirlenir ya da değiştirilir. Genel ve yerel seçimlerde adaylık için başvuru ödentisi PM’ce belirlenir. Partinin bütçesi, bilançoları, gelir ve gider cetvelleri ile kesin hesaplarının nasıl düzenleneceği ve gelirlerin sağlanması ile giderlerin yapılmasına ilişkin usuller SPY’nin ilgili hükümleri ve tüzük doğrultusunda hazırlanacak mali işler yönetmeliği ile gösterilir. Partinin her türlü gelir ve gideri SPK hükümleri ve yönetmelikler çerçevesinde belgelendirilir ve muhasebeleştirilir. Partinin bütün organları görev alanlarındaki mali işlemlerin belgelendirilmesi ve muhasebesinin tutulmasından birinci dereceden sorumludur.
Her kademedeki parti organları üye kayıt defteri, karar defteri, gelen ve giden evrak kayıt defteri, gelir ve gider defteri ile demirbaş eşya defteri tutmak zorundadır.
Parti organ ve kurullarınca tutulmasında fayda görülen diğer defterler çıkarılacak yönetmeliklerle ayrıntılı olarak gösterilir.
Parti organ ve kurullarınca tutulmasında fayda görülen diğer defterler çıkarılacak yönetmeliklerle ayrıntılı olarak gösterilir.
Parti Tüzüğü’nde hüküm bulunmayan hallerde SPK’da siyasi partilerle ilgili diğer yasal düzenlemeler dikkate alınır. SPK ve diğer yasalar tarafından tanınan hak ve yetkiler ilgili kurullarca kullanılır.